باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در میان سران هیئت های خلیجی پس از اختتامیه نشست کمپ دیوید – عکس از خبرگزاری فرانسه

میز مستطیل شکل اصلی در کمپ دیوید مملو از بیست شرکت کننده به نمایندگی از هفت کشور بود، که شامل هیئت میزبان به ریاست باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و هیئت های شرکت کننده از کشورهای شورای همکاری خلیج بود. اگر برخی از کشورهای خلیجی به شدت به چارچوب توافق درباره برنامه هسته ای انجام شده بین ایران و کشورهای غربی اعتراض نمی کردند، این نشست برگزار نمی شد. و در صورتی که خلیجی ها این کار را نمی کردند احتمالاً آمریکاییها، بدون این که به نظر آن ها اهمیت بدهند، تنها به ارسال پیام هایی در قالب دیپلماتیک درباره جزئیات توافقنامه به کشورهای خلیجی اکتفا می کردند.

این بار روابط خلیجی – آمریکایی، در هفته های اخیر و پس از اعلام توافق اولیه با ایران دچار تنش شد و باعث شد برخی از مسؤلان خلیجی از این امر خشمگین شده و با ارسال پیام های مستقیم و غیر مستقیم بر علیه توافقنامه صورت گرفته و موضع گیری آمریکا اعتراض کنند. در پی این اعتراضات نبردی دیپلماتیک و رسانه ای بین دو طرف دایر شد، و پرزیدنت اوباما با گفتن این که این توافقنامه نتایج پرسودی برای آنها و همه جهان در پی خواهد داشت سعی کرد که از اهمیت اعتراضات عرب های خلیجی بکاهد. پس از آن سعی کرد تا با انجام برخی مصاحبه های مطبوعاتی با تمسخر ، پاسخ بی رحمانه ای به خلیجی ها بدهد،به طوری که یک بار دچار اشتباه شد و ایران را کشوری عنوان کرد که سزاوار اهمیت بیشتری است و باید سال های انزوا را جبران کرد و رژیم آن صلاحیت شراکت با ایالات متحده در منطقه خاورمیانه را دارد. همه این موارد باعث برانگیخته شدن خشم طرف های عربی شد که با ارسال نشان هایی از عدم همکاری در آینده، اعتراض خود را به این توافقنامه اعلام کرد.

آنچه باعث افزایش ارزش این اعتراضات شد این بود که شش کشور عضو شورای همکاری در این امر متحد ظاهر شدند، و همچنین تلاش کردند که تنها بر یک موضوع تمرکز داشته باشند ، و به دنبال درخواست های عمومی و غیر واقعی نباشند، آن ها بر ضد اصل توافق هسته ای نبودند زیرا در واقع این توافق به نفع خلیج و جهان است، آنها همچنین بر ضد آشتی با ایران نیز نبودند؛ بلکه تمام اعتراض آن ها بر ضد رها شدن ناگهانی ایران از درون قفس خود، آنهم بدون تضمین های امنیتی بود.

بلأخره، طراح و برنامه ریز این توافق، یعنی اوباما ابراز تمایل کرد که با خلیجی ها به صورت یک مجموعه گرد هم جمع شوند. خلیجی ها هم با یک پیام مشترک به کمپ دیوید آمدند. نشست سران، که پیش از آن نشست هایی در سطح متخصصان نیز برگزار شده بود، تنها به گفتگو درباره توافقنامه هسته ای و ایران نپرداخت، بلکه این نشست شامل همه قضایایی بود که منطقه را تهدید می کند.

خلیجی ها به همه خواسته های خود دست نیافتند، و پرزیدنت اوباما هم اعتراضات آن ها را نادیده نگرفت. آمریکاییها بر حمایت از منطقه خلیج از هر گونه حمله خارجی تأکید کردند، و مسلماً در این جا منظور ایران است. خلیجی ها نیز به نوبه خود بر همکاری امنیتی تأکید کردند، و منظور از این همکاری، بر ضد سازمان های تروریستی بود و بر حل مسالمت آمیز قضایا موافقت کردند. تمامی این موارد تحت عنوان جدیدی با نام «مشارکت استراتژیک آمریکا – خلیج » صورت گرفت.

سه جلسه طولانی، از بهترین نشست هایی بودند که ممکن بود این گردباد سیاسی را به پایان برسانند، و بدترین اختلاف در تاریخ روابط هفتاد ساله خلیجی ها و آمریکاییها را پشت سر بگذارند. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج برای دفاع از خلیج برگه مهر شده ای از اوباما دریافت نکردند، اما تعهدات دفاعی کاملاً واضح و روشن بود، و همانند تعهدات رؤسای پیشین آمریکا بود. آنچه در نظر من اهمیت داشت، این بود که دستگاه دیپلماسی خلیجی این بار تنها به اعتراضات بی صدا اکتفا نکرد، بلکه با صدای رسا اعتراض کرد و بر ارائه خواسته های خود اصرار کرد؛ و با این کار خود باعث نجات روابط استراتژیک قدیمی شد که برای طرفین اهمیت حیاتی دارند. رهبری ایران نیز نتوانست حال و هوای مذاکرات را با هدف قرار دادن کشتی سنگاپوری بر هم بزند، آنها حتی با تهدید به نقض محاصره دریایی یمن، که با هدف اختلاف افکنی بین شرکت کنندگان در نشست صورت گرفت نیز موفق نشدند به نشست لطمه بزنند.