سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهور سابق ایران، ظهر امروز با حضور در سفارت آفریقای جنوبی در تهران، دفتر یادبود نلسون ماندلا را امضا کرد.

خاتمی پس از نوشتن یادداشت خود در دفتر یادبود نلسون ماندلا، در جمع خبرنگاران در پاسخ به اینکه «آیا برای شرکت در مراسم یادبود ماندلا به آفریقای جنوبی سفر خواهید کرد یا خیر؟» گفت: «هنوز تکلیف این سفر مشخص نشده و ما در حال بررسی هستیم و هنوز تصمیمی در این باره نگرفته‌ایم. من به دنبال لجبازی نیستم، اما هنوز برنامه سفر منتفی نشده است.»

رییس‌جمهور پیشین ایران که پس از انتخابات سال ۸۸ در وضعیتی قرار گرفت که کمتر در عرصه عمومی حضور داشت، درباره نلسون ماندلا گفت:‌ «ما مثل ماندلا کم داریم. او باید الگوی همه ما باشد.»

خاتمی در دفتر یادبود نلسون ماندلا با اشاره به این نکته که نسبت میان تاریخ و قهرمان از دیرباز در فلسفه و امروز در شاخه‌ها و شعبه‌های گوناگون علوم انسانی مورد بحث بوده است نوشته است: «صرف نظر از مباحث نظری می‌توان گفت قهرمان به نحوی زاده شرایط تاریخی است و به نوبه خود در تحول تاریخ و جهت سیر آن مؤثر است.»

وی همچنین تاکید کرده است: «واقعیت هرچه باشد نلسون ماندلای بزرگ، قهرمانی است که تاریخ را وامدار خود کرده است. صدای مهربان ولی قاطع او را به خوبی انسانیت و تاریخ شنید و راه و رسمی را بنیان گذاشت که می‌تواند و باید تاریخ امروز و فردای ما را راه ببرد. قهرمان مبارزه بر زندگی سنگین تبعیض نژادی نقطه پایانی نهاد؛ آغازگر راهی در تاریخی بود که بر اساس مهربانی، مسالمت و همزیستی همه باید در آن شرکت داشته باشند. او مورد کینه توزیهای فراوان بود، هیچگاه کینه و کینه ورزی را وسیله مناسبی برای پیشبرد اهداف انقلابی خود ندانست و حتی دشمنان خود را نیز از مهر و محبت بی‌نصیب نگذاشت.»

خاتمی با اشاره به این نکته که امروز و فردا همچنان نیازمند صدای مهربان ماندلا و راه و رسم انسانی و قهرمانی او هستیم نوشته است: «ماندلا زنده است تا عدالت‌خواهی، مهربانی و نیکبختی برای همه انسانها مورد خواست است. روانش شاد و راهش پر رهرو باد.»

هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با شرق پارسی درباره منش و رفتار نلسون ماندلا و همینطور امضای دفتر یادبود نلسون ماندلا توسط خاتمی گفت: «این حرکت در راستای گفت و گوی تمدنها محسوب می شود. خاتمی علاقه ویژه ای به منش و رفتار ماندلا دارد. نام نلسون ماندلا به سبب نوع اندیشه و مشی اخلاقی و انسانی در مبارزه علیه تبعیض، خشونت و خودکامگی در دور و نزدیک جهان ما همیشه پرطنین بوده است. زندگی دیرپای او ترکیبی موزون از دو وجه تناقض‌نمایی “انقلابی‌گری” و “مدارا” بود که تفکر و رفتار ویژه‌ ای را در این دوران بنا نهاد.»