اسماعیل هنیه رئیس دولت حماس در نوار غزه – عکس از رویترز
غزه – لندن؛ الشرق الاوسط – جنبش حماس در فلسطین قصد دارد با کناره گیری از حکومت در غزه سیاست عملگرایی را در پیش گیرد و شریک مؤثری در نظام سیاسی فلسطین به شمار رود.
برداشتن چنین گامی از سوی حماس در شرایطی صورت می گیرد که گروه اخوان المسلمین از صحنه سیاسی مصر کنار رفته اند،گذرگاه رفح همچنان بسته است و محاصره نوار غزه توسط اسرائیل هچنان پابرجاست. بدین ترتیب این امر مقدمه ای خواهد بود برای به رسمیت شناختن این جنبش از سوی جامعه جهانی.
به گفته احمد یوسف یکی از رهبران جنبش حماس، جنبش حماس که از اواسط ۲۰۰۷ میلادی کنترل نوار غزه را در دست دارد «بر اثر ایجاد محدودیت ها و تطورات منطقه در مواضع سیاسی خود بازنگری کرده است. نشانه های آشکاری در درون حماس مبنی بر لزوم کناره گیری از حکومت در غزه به چشم می خورد. تجربه جریان های اسلامگرا در تونس، حماس را به اتخاذ گام های جسورتری تشویق کرد.»
وی افزود: «حماس در حال حاضر باید گام هایی به عقب بردارد تا به پیشرفتی در خصوص مشارکت سیاسی دست یابد.» به گزارش خبرگزاری فرانسه، احمد یوسف خاطر نشان کرد: «جنبش حماس از چیزی واهمه ندارد چرا که در عمل وی از توانایی امنیتی و نظامی برخوردار است و می تواند با الهام از تجربه حزب الله در لبنان مشروعیت و قدرت خود را حتی با انتخاب رئیس جمهور آینده و اعضای پارلمان حفظ کند.»
دوشنبه گذشته محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس طی دیداری در دوحه تمایل خود را در گشودن صفحه جدید روابط مبنی بر مشارکت ملی اعلام کردند. این دیدار پس از توافق آشتی ملی بین حماس و فتح در ۲۳ آوریل صورت گرفت.
بر خلاف توافقات پیشین حماس و فتح، این بار جنبش حماس به تشکیل حکومت انتقالی مستقل که در توافقنامه اخیر بدان اشاره شده است، اعتراض نکرده است. کما اینکه این جنبش به اظهارات عباس مبنی بر ادامه سیاست های گذشته رئیس خودگردان فلسطینی هم اعتراض نکرد.
در این راستا، روزنامه “القدس” چاپ کرانه باختری و قدس شرقی روز سه شنبه در غزه منتشر شد. این روزنامه که از جمله روزنامه های نزدیک به حکومت فلسطین به شمار می رود از سال ۲۰۰۷ در غزه منتشر نمی شد.
هانی حبیب، نویسنده و کارشناس مسایل سیاسی گفت: ناکامی اخوان المسلمین در منطقه و به ویژه در مصر به رهبران معتدل حماس مانند مشعل و موسی ابومرزوق و اسماعیل هنیه کمک کرد تا جریان های افراط گرا در حماس را وادار به قبول آشتی ملی کنند. این امر به گام های عملگرای بیشتر منجر خواهد شد.
وی افزود: بازنگری فراگیر درون حماس این حقیقت را أشکار می کند که این جنبش نمی تواند در شرایط تحولات سریع وبزرگ جاری به سیاست های افراط گرایانه خود ادامه دهد. أنها تمایل دارند تا امور حکومت را به سازمان آزادی بخش و حکومت خود گردان بسپارند تا حماس به عنوان شریک سیاسی قابل قبول در سطح منطقه و جهان شناخته شود بدون اینکه امتیازات سیاسی مثل به رسمیت شناختن اسرائیل بدهد.
ولید المدلل استاد علوم سیاسی دانشگاه اسلامی غزه گفت: حماس تمایل دارد خود را عملگرا معرفی کند و نه جنبشی ایدئولوژیک که خود این موضوع افق های گسترده ای را پیش روی حماس باز می کند.
ناجی شراب استاد دانشگاه الازهر معتقد است که سقوط اخوان المسلمین در مصر و تاثیرات منفی آن بر نوار غزه که به بسته شدن تونل ها و گذرگاه رفح و دشواری مالی حماس منجر شد، این جنبش را بر آن داشت تا به فکر چاره و برون رفتی از وضع موجود باشد. بدین ترتیب جنبش حماس برای آشتی ملی با فتح پیشقدم شد، چرا که این گزینه بهترین گزینه برای حماس بود تا از نظر جهانی به رسمیت شناخته شود.
احمد یوسف گفت: جنبش حماس که نوار غزه را در کنترل دارد برای دوستی و همکاری با کشورهای غربی تلاش می کند. این جنبش یک جنبش آزادی بخش اسلامگراست که از نرمی و عملگرایی برخوردار است. حماس مصلحت وطن را بر منافع حزبی ترجیح می دهد، و اهمیت پایبندی کلیه نیروهای فلسطینی به تشکیل یک کشور را درک می کند. چنین طرحی می تواند راه را برای موفقیت برنامه های این حزب اسلامگرا باز کند.
