سایت همکاری‌های خبری شیعه، شفقنا در گفت وگویی مکتوب با آیت الله هاشمی رفسنجانی، موضوعات مختلف جهان اسلام و شیعیان از جمله روابط ایران و عربستان را به بحث گذاشته است.

هاشمی رفسنجانی درباره وقوع بیداری اسلامی یا انقلاب های عربی که منجر به سقوط دیکتاتورهای عربی شده است و هنوز هم در کشورهای مختلف ادامه دارد به شفقنا می گوید: از سال ها پیش برای کسانی که با الفبای سیاست آشنا هستند، قابل پیش بینی بود که بالاخره ظلم حاکمان استبدادی در کشورهای عربی روزی کاسه صبر مردم را لبریز می‌کند و مردم وقتی با همه وجود خویش درک کنند که زندگی آنها مرگ تدریجی است، بر می‌خیزند. دیگر گذشت آن زمانی که پادشاه مستبد در آخرین روزهای زندگی خود، تاج پادشاهی را بر سر فرزندان خود می‌گذاشت و مردم هم صُم و بُکم ، اطاعت می‌کردند.

در عصر انفجار اطلاعات که هر کس می‌تواند با زدن چند کلید و دگمه، به آخرین اطلاعات گوشه و کنار دنیا حتی در منزل دست یابد، نمی‌توان به خاطر ناآگاهی بر مردم حکومت کرد. مردم آگاه، همه چیز را درباره وظایف ملت‌ها در قبال حکومت‌ها می‌دانند و سعی می‌کنند به وظایف خویش عمل کنند، ولی مطالبات آنها از حقوقی که حکومت‌ها در قبال ملت ‌ها دارند، جدّی خواهد بود.

او بیان می کند: طوفان یاسی که این روزها، بعضی از کشورهای عربی را در نوردیده، مطمئناً محدود به همین چند کشور نمی‌شود و به زودی منشأ تحولات عمیقی در آینده جهان اسلام و حتّی دنیای بین‌الملل خواهد شد.

بعید نیست که این قبیل اعتراضات به منطقه قفقاز و آسیای میانه و حتّی به کشورهای اروپایی هم برسد که رسیده است چون آنچه که این روزها به اسم دموکراسی و رعایت حقوق بشر در کشورهای غربی اتفاق می‌افتد، تنها لعابی از دموکراسی است که بر پیکره اقدامات استبدادی خویش کشیده‌اند.

رفسنجانی یادآوری می کند: همین الان به انتخابات در آمریکا توجه کنید که میدان فقط برای دو حزب باز است و احزاب دیگر اگر می‌خواهند حرفی برای گفتن داشته باشند، باید زیر لوای جمهوری خواهان یا دمکرات‌ها بروند.

مطمئن باشید ذات انسانی به گونه‌ای خلق شده که ظلم و ستم را به هر شکلی و با هر نامی که باشد، تحمل نمی‌کند، فقط انواع واکنش‌ ملت‌ها متفاوت است و حرکتی که این روزها در مصر ، تونس، الجزایر، یمن، اردن، بحرین، کویت، عربستان و دیگر مناطق شاهد آن هستیم، یک نوع واکنش‌ به استبداد و استعمار است.

او تاکید می کند: آنچه که مردم کشورهای عربی و قیام‌های مردمی منطقه را زجر می‌دهد و باعث کندی حرکت آنها می‌شود، عدم وجود یک رهبر جامع الاطراف مثل امام (ره) است. رهبری که همه گروه های سیاسی و مذهبی در ایران او را به عنوان مرجع دینی و مقتدای سیاسی قبول داشتند. حتماً تاریخ انقلاب اسلامی در زمان مبارزه را می‌دانید که امام ۱۵ سال از وطن تبعید بودند، امّا با نوارهای سخنرانی و اعلامیه‌ها و شاگردان خود، مبارزه را هدایت می‌کردند. امتیازی که کشورهای عربی ندارند.

اخوان‌المسلمین در مصر، با سابقه طولانی مبارزاتی و آقای البرادعی با سابقه مدیریتی در سطوح بین‌المللی، نمی‌توانند مرجع مطمئنی برای مردم در مبارزه باشند.

رفسنجانی می‌گوید: مردم از آنها فرهنگ صنعتی شدن غربی را نمی‌خواهند بلکه انتظار دارند با داشته‌های دینی که سعادت دنیا و آخرت را در خود نهفته دارد، به گونه‌ای برنامه ریزی کنند که به قول علمای علم اقتصاد، شاخص‌های جدول ضریب جینی به نفع فقرا اصلاح شود. جامعه با رونق اشتغال به سوی رونق اقتصادی برود.

به جای اینکه هر روز یک ماهی به عنوان سهمیه به آنان بدهند، یک تور ماهیگیری به آنها بدهند و بگویند خودتان صید کنید و مازاد نیازهای خود را با مسیرهایی که برای شما تسهیل می‌کنیم، صادرات کنید. اگر چنین باشد دیگر نباید نسبت به ثبات باورهای دینی، سیاسی و اجتماعی ملت‌ها نگران بود مگر مردم از حکومت‌ها چه می‌خواهند؟ آنچه که مردم لیبی را آن گونه به خیابان ها کشاند، بهره مندی حاکمان از حداکثری‌های زندگی نبود، بلکه عدم بهره‌مندی مردم از حداقل ها بود.

به هر حال آنچه که این روزها در بعضی از کشورهای اسلامی در حال اتفاق است، پدیده‌های بسیار مبارک اجتماعی، سیاسی و حتّی دینی است، ولی باید مواظبت شود تا نتیجه آن دیکتاتوری دینی و افراطی نشود که باعث بدنامی اسلام خواهد شد و نسل جوان را که به خاطر طبیعت جوانی به دنبال سؤالات فراوان است، ناامید می‌کند.

هاشمی رفسنجانی که هم در دوره ریاست جمهوری اش در ایران و هم پس از آن روابط نسبتا خوبی با عربستان داشته درباره نقش ایران و عربستان در جهان اسلام و روابط این دو کشور بیان می کند: با هر نگاهی که بخواهیم جهان اسلام را مورد بررسی قرار دهیم، ایران و عربستان جزو بزرگترین و مهمترین کشورهای اسلامی هستند. از لحاظ جغرافیایی، هر دو کشور در یکی از سوق الجیشی‌ترین مناطق جهان قرار دارند که از دو سو به آب های دریایی راه دارند. از لحاظ منابع انرژی، هر دو کشور در نفت و گاز مقام اوّل و دوّم را دارند و از لحاظ جمعیت، پرجمعیت‌ترین کشورهای اسلامی هستند.

از لحاظ سیاسی، هر دو کشور مطمع نظر غرب و شرق بودند و هستند و حتّی اگر بخواهیم در درون جامعه اسلامی و با رویکرد شیعه و سنی، جایگاه ایران و عربستان را بررسی کنیم، باز ایران با حداکثر شیعه و حداقل سنی و عربستان با حداقل شیعه و حداکثر سنی، از کشورهایی هستند که اگر جلوی افراطی ها را بگیرند و در سیاست خارجی تحت تأثر القائات دیگران قرار نگیرند، می‌توانند مایه آرامش کشورهای اسلامی و ملت‌های مسلمان شوند. مخصوصاً که عربستان به خاطر مکه و مدینه، قداستی در بین مسلمانان دارد که نمی‌توان به خاطر مسایل زودگذر سیاسی، مردم را از سفر حج تمتع و عمره مفرده محروم کرد.

او بیان می کند: حاکمان هر دو کشور باید توجه داشته باشند که روابط این دو کشور باید بسیار فراتر از معادلات سیاسی باشد. جنگ سرد دولت‌های ایران و عربستان باعث دلسردی مسلمانان و موجب هدر رفتن سرمایه‌های مسلمین می‌شود.