یک زن ایرانی پس از اعلام پیروزی روحانی در انتخابات به جشن های خیابانی پیوست. عکس از گتی ایمجز

یک زن ایرانی پس از اعلام پیروزی روحانی در انتخابات به جشن های خیابانی پیوست. عکس از گتی ایمجز

موضوع زنان چند دوره ای است که یکی از محورهای اصلی برنامه های انتخاباتی و موثر در جلب رای برای کاندیداهای ریاست جمهوری شده است. این موضوع به گونه ای بوده که مواضع یا عملکرد کاندیداها در گذشته یا به طور خاص در طول ایام انتخابات نیز توانسته موج، جاذبه یا دافعه در میان قشر های زیادی از مردم به خصوص زنان ایجاد کند.

هرچند در دوره ای که گذشت، موضوع «زنان» در حاشیه موضوعات دیگری چون مباحث معیشتی، اقتصادی، سیاست داخلی و بین المللی اعم از موضوع هسته ای و تحریم قرار گرفت، با این وجود کماکان اظهارنظرهایی ولو ناچیز در این رابطه در مناظره ها یا سخنرانیها مطرح شد که ارزش بررسی دارند.

حال که انتخابات با پیروزی حسن روحانی کاندیدای ائتلاف اصلاح طلبان و اعتدال خواهان به پایان رسیده است، فرصت مناسبی است که نگاهی به وعده های روحانی در رابطه با زنان و مقایسه ای اجمالی با مطالباتی که توسط زنان چه قبل از انتخابات و چه در این چند روز پس از انتخابات بیان کرده اند، داشته باشیم تا بتوان در آینده میزان وفاداری او را نسبت به محورهای اعلام شده در ایام انتخابات ارزیابی کرد.

چند محور اصلی رویکرد روحانی پیرامون زنان که در مناسبت های مختلف بیان شد شامل بازنگری در فقه زنان و دختران، غیرکارشناسی دانستن طرح تفکیک جنسیتی، تقویت نهاد خانواده و عدم تناسب لایحه حمایت از خانواده با برخی مسایل امروز زنان، وعده تدوین لوایح خاصی برای حمایت از زنان جهت ارائه به مجلس، تقویت جایگاه زنان و نگاه برابر به استعدادهای علمی، پژوهشی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و اشتغال آنان و نهایتا تشکیل وزارت امور بانوان است.

اظهارات ﺣﺴﻦ روﺣﺎﻧﯽ در ھﻤﺎﯾﺶ ﺑﺎﻧﻮان در ﺗﺎﻻر آدﯾﻨﻪ تهران در مورد ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت زﻧﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮوز، کاملترین اظهارنظر او دراین رابطه است. اظهاراتی که در آن قول رفع تبعیض در عرصه های مختلف از جمله عرصه مدیریتی داد و از بیمه و حل مسایل فرهنگی زنان و بهبود معیشت آنان صحبت کرد و به درستی ﮔﻔﺖ: ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺑﺮای زﻧﺎن ﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﯿﺴﺖ . ﺟﻨﺴﯿﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﯿﺎر درﺳﺘﯽ ﺑﺮای ﺗﺼﺪی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ھﺎ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ .

روحانی در دومین مناظره کاندیداها در گستره ای با مخاطبین ملی در سراسر کشور خلاصه ای از همان اظهارات را بیان کرد و با تاکید براینکه باید فرصت برابر به زنان و مردان جامعه داد و خدمات بیمه ای برای زنان آسیب دیده در نظر بگیریم، افزود:‌ تشکیل وزارت امور بانوان را در دولت تدبیر و امید پیش بینی کردیم تا حقوق ضایع شده بانوان را به آنها برگردانیم.

البته ناگفته روشن است که به صرف تشکیل یک وزارتخانه برای زنان بدون رویکرد رفع تبعیض در تمام نهادها و وزارتخانه ها و تخصیص سهم مشخصی به زنان در سطوح مختلف مدیریتی نمی شود ادعای بازگرداندن حقوق ضایع شده زنان را داشت.

سالها است این خواسته زنان برای حضور در سطوح بالای مدیریتی به بهانه عدم تجربه و طی نشدن مدارج بطور تدریجی و پله پله از سوی مسئولین عالیرتبه رد شده است،گویا مردان همگی این مدارج را پلکانی طی کرده اند به مقامات عالی دست یافته اند و این موضوع سالهاست که بعنوان یکی از خواستهای بدیهی زنان در مناسبتهای مختلف بوده است.

اگرچه در اولین مصاحبه خبری روحانی در ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ انتظار می رفت حداقل یکی از خبرنگاران به عنوان نمایندگان افکار عمومی موضع و برنامه های رییس جمهور جدید را به دقت پیرامون زنان مورد پرسش قرار دهد، و سوال کند شاه کلید دولت تدبیر و امید برای رفع تبعیض بین زنان و مردان چیست.

ولی در این نشست از همه چیز سخن گفته شد به جزء موضوع زنان و نهایتا این اتفاق رخ نداد و چشم بسیاری از زنان بر صفحه تلویزیون خیره ماند. البته در خبری که در تارنمای یک سایت مربوط به زنان منتشر شد، گفته شد در انتهای این گفتگوی خبری (که البته از رسانه سراسری پخش نشد )، روحانی در پاسخ به سؤال خبرنگار مهرخانه در خصوص برنامه های دولت تدبیر و امید برای منزلت زنان همانگونه که در شعارهای انتخاباتی وی بوده است، گفته: برای زنان برنامه هفت مرحله ای داریم که اعلام می کنیم.

بیش از این یک جمله که در تارنمای مهرخانه منتشر شده است، هیچ خبر دیگری در این رابطه درجایی منتشر نشد.

زنان برخلاف اختلاف نظرهای سیاسی، عقیدتی و برخلاف برخی اختلاف رویکردها، نوعا وجوه مشترکی در رابطه با اکثر موضوعات مربوط به زنان داشته و دارند. جلسات قبل از انتخابات زنان از یکسو و دیدگاههای بیان شده بعد از اعلام نتیجه موید این مسئله است.

به عنوان نمونه، در نشست هم اندیشی که عصر روز سه شنبه بیست و یکم خرداد، در تهران با حضور طیف های گوناگون فعالان مدنی و جنبش زنان، پیرامون مهمترین خواسته های زنان ایران و اولویت های آنان، برگزار شد برخی مطالبات زنان بدین شرح عنوان شد: به رسمیت شناختن حق ایجاد تشکل های مستقل به منظور تقویت جامعه مدنی زنان، مشارکت در ارکان قدرت با سهمیه بندی جنسیتی برای حضور در مدیریت های میانی و کلان، شورای شهر، مجلس و… ، رد تفکیک و جداسازی جنسیتی در مسائل آموزشی ، مطالبه ایجاد رسانه های مستقل مربوط به زنان و آزادی این رسانه ها برای طرح مطالبات، و حل مشکلات امنیتی زنان روزنامه نگار .

در روزهای اخیر نیز برخی تشکلهای زنان دیدگاههای خود را در قالب نامه به حسن روحانی منتقل کرده اند. تشکل اصولگرای جامعه زینب در نامه ای به روحانی خواستار استفاده از حضور زنان فرهیخته در جایگاه‌های رفیع حکومتی شده، درعین حال دو تشکل اصلاح طلب زنان نیز در نامه به حسن روحانی درخواستهای مختلفی از جمله اجرای اصول معطل مانده قانون اساسی، استفاده از زنان در سطوح مدیریتی و توانمندسازی زنان را مطرح کردند.

باتوجه به تجربه ای که زنان نسبت به دوره های گذشته دارند و می دانند همیشه خواسته آنها برای رفع تبعیض و بهره گیری از فرصت های برابر و حضور در مصادر قدرت به بهانه های مختلف از جمله اولویت مسایل مهمتر از سوی مردان اعم از اصولگرا و اصلاح طلب مورد فراموشی قرار گرفته است، ضروری است این بار جدی تر از گذشته خواسته های خود را از دولت تدبیر و امید که وعده تشکیل دولت شایسته سالار داده است بخواهند و ببینند شایستگی های آنان در این دولت به چه میزان مورد توجه قرار می گیرد و دریابند کلید روحانی حلال مشکلات آنها نیز می شود یا همچنان درهای پیش روی زنان قفل خواهد ماند؟