علی الجابری مدیر جشنواره فیلم ابوظبی
جشنواره فیلم ابوظبی جشنواره جوانی است که فقط ۷ سال قدمت دارد، اما با همین سابقه کم، جایگاه ویژه ای در میان جشنواره های فیلم خاورمیانه و آسیا برای خود به دست آورده است.
جشنواره ابوظبی که با حضور فیلمسازان و ستارگان سینما و میهمانان خارجی در قصر امارات در این شهر برپا می شود، با چندین جایزه تا مرز صد هزار دلار در هر بخش (از جمله بهترین فیلم بخش مسابقه، سینمای مستند، فیلم های کوتاه و بهترین فیلم های جهان عرب که در نوع خود از بزرگ ترین جوایز نقدی جشنواره های جهانی است) به بستر مناسبی برای نمایش فیلم در آب و هوای شگفت انگیز ماه اکتبر و نوامبر در ابوظبی بدل شده است.
علی الجابری از سال قبل مدیریت این جشنواره را به عهده گرفته است. درباره چند و چون جشنواره با «شرق پارسی» به گفت و گو نشست.
این دومین سالی است که شما مدیر جشنواره ابوظبی هستید. در این دو سال چه چیز تغییر کرده و اهداف شما برای این جشنواره چیست؟
ما روی برنامه مان خیلی کار می کنیم تا مطمئن شویم که برنامه مان قوی و شگفت انگیز است. همین طور حواشی برنامه اصلی مثل مرور سینمای هند که امسال در برنامه داشتیم یا فیلم اول سینماگران عرب که ما برنامه ویژه ای برای آن داشتیم. ما سعی داریم به یک جشنواره به معنای واقعی کلمه متمرکز شویم تا این که فقط بر یک نوع نمایش تکیه کنیم. البته ما به ستاره ها نیاز داریم و همین طور تبلیغات برای خارج از کشور، اما ما تلاش داریم که یک هماهنگی بین این دو نوع وجود داشته باشد. می خواهیم که برنامه مان قوی باشد، بقیه چیزها در کنارش پیش می رود. برای این برنامه ریزی کردیم و حالا می بینیم که همه از آن راضی هستند.
وقتی که برنامه تان را مهیا می کنید، به چه نوع مخاطبی برای جشنواره تان فکر می کنید؟
به مخاطبان مختلفی فکر می کنیم. ما فیلم های مختلفی داریم، برای خانواده ها، برای مخاطبان عادی و همین طور برای علاقه مندان به هنر. ما همه نوع مخاطب را در نظر می گیریم. فقط به منتقدان و فیلمسازان فکر نمی کنیم. به نوعی همه نوع مخاطب را مدنظر قرار می دهیم.
جایگاه جشنواره تان را در میان جشنواره های خاورمیانه و آسیا چطور می بینید؟
در میان جشنواره های آسیا و خاورمیانه نامی به هم زده ایم. همه این جشنواره را می شناسند و خیلی ها دوست دارند که در جشنواره حاضر شوند؛ چون واقعا یک جشنواره است و نه یک اتفاق عادی نمایشی. همه چیز در آن هست؛ فیلم های بین المللی مختلفی در آن هست از همه جهان. ما ساختار جشنواره را پیدا کرده ایم که بین المللی است و سال به سال هم جشنواره ارتقا پیدا می کند.
در عین حال جشنواره شما محل مناسبی است برای عرصه سینمای عرب…
ما تمام سال به جشنواره های مختلف جهانی سفر می کنیم؛ از برلین تا کن و ونیز و حتی تورنتو. سینمای عرب هم برای ما مهم است که اولین نمایش های جهانی را داشته باشیم. ما بودجه تخصیص یافته «سناد» را هم داریم که فیلمسازان عرب را حمایت می کنیم. «سناد» فیلم ها و فیلمسازانی را حمایت می کند که به آینده شان مطمئنیم. در این چند سالی که سناد پایه گذاری شده، تمام فیلمسازان عرب آن را خانه خودشان می دانند، جایی که برای آنها وجود دارد. آنها با پروژه هایشان می آیند و ما پروژه ها را به دو شکل پیش از ساخت یا هزینه های پس از ساخت حمایت می کنیم. برای ما مهم است که مطمئن باشیم سناد فیلمسازان مختلفی از تمام کشورهای عرب را دربر بگیرد.
برای بودجه سناد، ملاک های تان برای انتخاب پروژه ها چیست؟
ما یک کمیته بزرگ داریم که در این باره تصمیم می گیرد. همه فیلمنامه را می خوانیم و تصمیم می گیریم که برای توسعه پروژه سرمایه گذاری کنیم یا برای مراحل فنی پس از تولید. برای مراحل پس از تولید باید کپی اولیه (راف کات) را ببینیم تا اگر خوب بود حمایت کنیم. برای تولید هم فیلمنامه را می خوانیم، اگر خوب بود روی آن سرمایه گذاری می کنیم. بعضی وقت ها زمانی که همان فیلمساز برای مراحل پس از تولید بودجه درخواست می کند، می بینیم که راف کات به اندازه فیلمنامه قوی نیست و برای این مرحله فیلم را نمی پذیریم.
یکی از نکته های جذاب جشنواره شما جوایز نقدی صد هزار دلاری است که یکی از بزرگترین جوایز نقدی جشنواره های جهانی محسوب می شود…
این جوایز برای جذب فیلمسازان به جشنواره ما نیست. بیشتر برای این است که فیلمساز را تهییج کنیم که برود و فیلم تازه ای بسازد. ما جایزه تهیه کننده ها هم داریم که آنها را تهییج کند که فیلم دیگری بسازند و باز برگردند. جایزه بهترین تهیه کننده عرب هم داریم که آنها را هم تهییج کنیم که فیلم تازه ای بسازند.
درباره چه چیزهایی از جشنواره تان راضی هستید و چه چیزهایی راضی تان نکرده؟
این سال دوم من است. سال اول خیلی وقت کمی داشتم؛ فقط دو ماه و نیم که کوشش مضاعفی لازم داشت و من شب و روز با تیمم کار کردم که جشنواره سال قبل برپا شود و بالاخره موفق بود و همه تعجب کردند که بهترین دوره جشنواره تا آن زمان است. امسال، بهتر از قبلی هم شده. امسال متفاوت بود، چون ما یک سال وقت داشتیم که خودمان را آماده کنیم؛ جشنواره را از بالا نگاه کنیم و ببینیم که واقعاً چه می خواهیم بکنیم و چطور تیممان را در شرایط بهتری قرار دهیم که خوب کار کنند و مطئمن باشیم که جشنواره را دوست دارند و برای کار می آیند.
چیزی هم هست که دوست نداشته باشید و تصمیم گرفته اید برای سال بعد تغییرش دهید؟
چیزی نیست که دوست نداشته باشم. جشنواره ساختار خودش را دارد که از سال ۲۰۰۷ طراحی شده و همه چیز در آن مشخص است. ما تثبیت شده هستیم و فکر نمی کنیم که نیازی به تغییر داریم. اگر حس کنیم حتماً تغییر را انجام می دهیم. یک چیزهایی را به جشنواره اضافه کرده ایم و باز ممکن است که این کار را انجام دهیم. برای مثال جایزه حمایت از کودکان را اضافه کردیم. به هر حال بستگی دارد. اما به طور کلی جشنواره خوب کار می کند و در واقع عالی. تا این لحظه همه به من گفته اند که کارمان را خیلی خوب انجام داده ایم. منتقدان، روزنامه نگاران، اهالی سینما و فیلمسازان همه به ما گفتند که برنامه قوی ای را تدارک دیده ایم. ما به سختی کار می کنیم تا فیلم های جشنواره های دیگر را که نمی توان در اینجا تماشا کرد، به نمایش بگذاریم. مردم باور ندارند که چه کار مشکلی است. تمام سال سفر کردن و دیدن فیلم در جشنواره ها و جلسه گذاشتن، کار ساده ای نیست. من به همه کسانی که با من کار می کنند مفتخرم.
