عکس از رویترز
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که اعمال تحریم های احتمالی آمریکا و غرب علیه روسیه به علت تحولات اوکراین بر دو پرونده سوریه و ایران تاثیر منفی خواهد گذاشت.
وی روز چهارشنبه گفت: «ما معتقد نیستیم که منزوی کردن روسیه برای کسی فایده داشته باشد، بویژه اینکه تلاش هایی در خصوص پرونده هسته ای ایران و مساله تسلیحات شیمیایی سوریه، موضوع افغانستان و دیگر موضوعات صورت گرفته است.»
وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد: «من مطمئن نیستم که اگر ساکنان شبه جزیره کریمه در همه پرسی خود با پیوستن این شبه جزیره به روسیه موافقت کنند، مسکو بخواهد با این موضوع موافقت کند.»
دکتر پیروز مجتهدزاده کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با شرق پارسی در این باره گفت: «جزییات این ادعا هنوز منتشر نشده است، اما ابعاد گوناگونی دارد. این صحبت ها زمانی مطرح می شود که از طرفی آمریکا برای حل مسائل انرژی هسته ایران با این کشور در قالب گروه ۱+۵ در حال مذاکره است و از طرف دیگر آمریکا بدون اعتراض ناظر سفر خانم اشتون به ایران فرستاد که دریابد اتحادیه اروپا چه هدفی را در ایران می خواست به سرانجام برساند.»
وی افزود: «اگر این تحریم ها [علیه روسیه] اعمال شود، که با توجه به شرایط جدید بعید به نظر می رسد، از دید ایران اتفاق تازه ای نیست چرا که در گذشته تحریم هایی علیه ایران اعمال کردند، در مواردی تخفیف داده شد، در مواردی مثل تازه ترین مذاکرات ایران با ۱+۵ حذف کردند و در مواردی دوباره اعمال می کنند.»
وی از سوی دیگر گفت: «اعمال تحریم علیه روسیه نمی تواند از طریق شورای امنیت پیگیری شود چون روسیه حق وتو دارد و از این حق استفاده خواهد کرد. لاجرم بیشتر منطقی به نظر می رسد که ایالات متحده بخواهد این تحریم ها را یکجانبه پیش ببرد. از این زاویه هم ایالات متحده مشکلات زیادی خواهد داشت.»
مجتهدزاده گفت: «یکی از این مشکلات آن است که اگر این تحریم ها اعمال شود لطمه بزرگی به روند مذاکرات هسته ای و بهبود روابط غرب با ایران وارد خواهد شد. موضوع بهبود روابط ایران و غرب از آن جهت اهمیت دارد که هدف از سفر خانم اشتون به ایران بهبود روابط میان دو طرف بود.»
در هر صورت در حالی که هر روز بحران روابط روسیه، اوکراین، آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا پیچیده تر و جو خشونت و تهدید به شکلی فزاینده در کریمه احساس می شود، نقش ایران با توجه به موقعیت ژئوپولتیک در منطقه آسیا و خاورمیانه، امضای توافق نامه ژنو و ایجاد روابط مسالمت آمیز با غرب و آمریکا شاید در پروسه یارگیری قابل توجه باشد.
تا کنون ایران از اعلام واکنش رسمی در قبال بحران اوکراین خود داری کرده و فقط محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، بحران اوکراین را به عوامل بیرونی منتسب دانسته و گفته است: «معتقدیم تحولات اوکراین که با دخالت بیرون همراه بوده به بهبود شرایط کمک نکرده و مردم اوکراین خودشان باید آینده کشورشان را رقم بزنند.»
در هر حال در موضوع بحران اوکراین و تهدید غرب مبنی بر تحریم روسیه باید به روابط ایران و روسیه توجه داشت، چرا که مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ برای توافق نهایی همچنان ادامه دارد و ایران نیز به تازگی روابط تجاری خود را نه تنها با غرب بلکه همینطور با روسیه بهبود بخشیده به طوری که حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ میلادی بر اساس آمار سازمان توسعه تجارت ایران، ۷۷۸ میلیون دلار بوده و به نظر می رسد که این مقدار افزایش هم پیدا کند.
دکتر الهه کولایی، استاد مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران، در گفت و گو با شرق پارسی درباره تحریم های احتمالی غرب و آمریکا علیه روسیه گفت: “به نظر نمی رسد بحث تحریمها چندان پایدار باشد. با توجه به منافع مشترکی که میان غرب و روسیه در هم تنیده شده به خصوص در حوزه انرژی که بسیار پر رنگ هم هست، غرب و آمریکا در بحث تحریم بسیار عقلانی برخورد خواهند کرد”.
دکتر کولایی معتقد است که “بحث سیاست رقابتی می تواند زمینه های خوبی برای ایران فراهم کند. یعنی اینکه دستگاه سیاست خارجی ایران در این وضعیت پیش آمده موضع مناسبی اتخاذ کند که بتواند با توجه به مذاکرات ایران و ۱+۵ که ادامه دارد و بر اساس آن ایران به دنبال نهایی کردن توافقنامه ژنو است، می تواند در رخدادهای پیش آمده در ژنو روابط مناسبی را با غرب و روسیه اتخاذ کند که نتیجه دو سر برد داشته باشد”.
به گفته این استاد دانشگاه تهران، «در صورت تحریم های غرب و آمریکا علیه روسیه این ماجرا بستگی تام به روابط ایران با آمریکا و غرب دارد و همینطور نحوه اجرایی شدن توافقنامه ژنو دارد. البته نهایی شدن توافقنامه ژنو در موضع ایران در قبال چنین مسئله ای بسیار مهم و کلیدی است و تا وقتی که ایران به نتایج خود دست نیابد از اظهار نظر رسمی خود داری می کند».