چوپانی از اهالی منطقه که از پیامدهای آتش سوزی ها گله مند است

بغداد – الشرق الاوسط

چوپانان، گله گوسفندان را در صحرای عراق می چرانند. سرفه و تنگی نفس بر اثر ستون های بزرگ دود امان ساکنان مناطق بیابانی را بریده است. تصاویر ماهواره ای ناسا از آتش سوزی های بزرگ در چاه های میدان نفتی نشان می دهد که آلودگی نفتی در آستانه راه یافتن به رود دجله، منبع اصلی تامین آب عراق است. همزمان با آغاز عملیات آزاد سازی موصل، گروه داعش در ماه اوت چاه های نفتی تحت کنترل خود را آتش زد. برخی از این چاه های نفتی سوزان در مناطق مختلفی در شمال عراق همچنان در آتش می سوزند که این خود مشکلات زیست محیطی فراوانی به بار آورده است.

چند ماهی است که ابرهای سمی و کشنده بر فراز شهر القیاره در فاصله تنها ۶۰ کیلومتری موصل تشکیل شده است. شهر موصل صحنه نبرد بین نیروهای امنیتی عراق و گروه داعش است. ابرهای سیاه و سمی یادآور تسلط و حکمرانی داعش در این منطقه هستند؛ منطقه ای که مردمانش هنوز  از شوک این همه خرابی و روند دشوار بازسازی بیرون نیامده اند.

تصاویر ماهواره ای ناسا در ماه نوامبر نشان می دهد که منطقه ای به مساحت بیش از ۲۵۰ کیلومتر از ۲۱ روز پیش غرق دود ناشی از آتش سوزی است. در ماه جاری، تصاویر جدیدی از آتش سوزی ها منتشر شد که نشان می دهد حجم عظیمی از نفت به سرعت در حال نزدیک شدن به رود دجله است؛ البته، بعد از خاموش شدن آتش سوزی برخی از چاه های  نفت از غلظت دود هم کاسته شده است.

در اثر آتش سوزی های نفتی، علاوه بر دود مواد سمی و خطرناک که باعث آلودگی هوا می شود خود این مواد کشنده وارد محیط های آبی و خاک می شود. این اتفاق یکبار دیگر هم روی داد یعنی در زمانی که نیروهای عراقی در سال ۱۹۹۱ بیش از ۶۵۰ چاه نفتی در کویت را به آتش کشیدند و این حادثه منجر به بروز فاجعه عظیم زیست محیطی شد.

سرحان مزین (۲۰ ساله) که در یک شیرینی فروشی واقع در جاده اصلی قیاره کار می کند می گوید “دود ناشی از آتش سوزی ها اثرات زیانباری برای کودکان و سالمندان دارد و منجر به بروز مشکلات بیشتری می شود.” او افزود که خود وی بعد از این حادثه به سرفه و تنگی نفس مبتلا شده است.

یک پزشک در بیمارستان منطقه که از ترس از انتقام جویی پیکارجویان “داعش” نخواست نامش فاش شود به “رویترز” گفت “آمار بیمارانی که در چند ماه گذشته دچار مشکلات تنفسی شده اند خیلی زیاد است.” اما وی نگفت دقیقا چند نفر به این مشکلات مبتلا شده اند.

یک چوپان در نزدیکی یک ایست بازرسی ارتش و پل خراب شده بر اثر بمباران گفت “به دنبال آتش سوزی چاه های نفتی ده راس گوسفند از مجموع ۶۰ راس گوسفند وی از دست رفته اند. پشم بقیه گوسفندها هم مثل زغال سیاه شده است”.

حمید  اخمان (۴۰ ساله) که پیشتر پلیس بوده اما بعد از کشته شدن برادرش توسط داعش به چوپانی روی آورده گفت “وقتی داشتم گوسفندها را می شستم یکدفعه رنگشان سیاه شد. ” سازمان ملل و موسسات حمایت محیط زیست و امور خیریه بسیاری تا کنون خواستار خاموش کردن این آتش سوزی ها شده اند.”

اریک سل هایم رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل در ماه اکتبر گفت “با ادامه این معضل زیست محیطی در واقع به سمت فاجعه ای دراز مدت پیش می رویم.” در ماه اکتوبر، گاز کلر در نیروگاه آبی منطقه القیاره با جمعیت ۱۵ هزار نفری نشت کرده بود. آتش سوزی انبار گاز دی اکسید گوگرد کارخانه ای موجب ابر سمی بزرگی در همان منطقه شد.

دو میدان نفتی عمده با درجه گوگرد بالا با حجم تولید روزانه ۳۰ هزار بشکه در شهر القیاره وجود دارد. البته، زمانی که این منطقه به دست داعش افتاد چاه های نفتی آنجا هم به چنگ آنها افتاد.

در فاصله تنها چند کیلومتری از این منطقه زبانه های آتش تا ده ها متر سر به آسمان کشیده است؛ گروه داعش حدود ۲۰ چاه نفتی در این منطقه را به آتش کشیده که نیمی از آنها تا کنون شعله ور هستند. حدود صد آتش نشان در شرایط بسیار دشوار مشغول خاموش کردن آتش سوزی ها هستند اما اصلا معلوم نیست که عملیات اطفای حریق کی تمام می شود. ذستگاه ها و ماشین ها و شیلنگ های آتش نشانی، این سو و آن سو در نزدیکی چاه های سوزان به چشم می خورد. اینجا، دمای هوا بسیار بالاست تا جایی که پوست دچار سوختگی می شود. عیاد الجبوی مهندس عملیات آتش نشانی در این منطقه می گوید “دمای هوا در اینجا یکدفعه خیلی بالا می رود تا حدی که همه دستگاه ها از کار می افتند و آتش نشانان هم آسیب می بینند.”

او که در فاصله ۲۰ متری زبانه های آتش ایستاده به زمین اشاره می کند و می گوید هر لحظه احتمال نشست زمین وجود دارد.

وی افزود “ما داریم با طبیعت می جنگیم…. انگار که اینجا روز قیامت و تصویر احتمالی جهنم است.”