در واکنش به تحولات اخیر در زمینه گفتگو های هسته ای بین ایران و غرب به ویژه آمریکا، گروه های تندرو در ایران از فرصت ایجاد شده به مناسبت ۱۳ آبان، سالروز اشغال سفارت آمریکا در تهران بهره می گیرند تا شعار مرگ بر آمریکا را حتی بلندتر از ۳۴ سال گذشته سردهند.
شعار مرگ بر آمریکا به صورتی نمادین نشانه موضع سرسختانه تندروها در ایران در بسیاری موضوعات سیاسی بین المللی به ویژه گفتگوهای هسته ای با غرب است.
این گروه ها در ایران در روزهای گذشته بارها اعلام کرده اند که تظاهرات ضد آمریکایی امسال را در مقیاسی بزرگتر از سالهای قبل برگزار می کنند و این در حالی است که همزمان تیم مذاکره کننده هسته ای این کشور درگیر گفتگو با قدرت های بزرگ دنیا از جمله آمریکا است.
در این میان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز شنبه اعلام کرد که شعار مرگ بر آمریکا، همچنان شعار اصلی آنها خواهد ماند.
در بیانیه سپاه آمده است: “نفرت و کینه انقلابی ایرانیان که در شعارهای با صلابت «مرگ بر آمریکا» در ۱۳ آبان ماه در سراسر کشور تجلی دوباره خواهد یافت، سرمایه ارزشمند، تاثیر گذار و در اختیار دستگاه دیپلماسی ایران در فرایند مذاکرات هسته ای و تعاملات فرارو به شمار رفته و افزون بر نمایش وحدت ملی و هم صدایی همه جریان و جناح های سیاسی معتقد به نظام، ابزار تعیین کننده ای در مقابل راهبرد «فشار همراه با مذاکره!» طرف های ماجرا محسوب می شود.
از سوی دیگر آیت الله خامنه ای رهبر ایران روز دوشنبه در سخنرانی در آستانه ۱۳ آبان، از یک سو به شدت درباره نتیجه مذاکرات هسته ای ابراز بدبینی کرد و از سوی دیگر تیم مذاکره کننده هسته ای را مورد حمایت خود قرار داد.
وی در جمع دانش آموزان و دانشجویان گفت: “همانطور که در مشهد هم گفتم،به مذاکره خوشبین نیستم، ولی باذن الله از این مذاکرات ضرری هم نمی‌کنیم و این تجربه، ظرفیت فکری ملت ما را بالا خواهد برد، اگر مذاکرات به نتیجه برسد که چه بهتر، ولی اگر نتیجه نگرفتند معنایش این باشد که کشور باید روی پای خودش بایستد.”
آیت الله خامنه ای گفت: “هیچکس نباید مجموعه مذاکره کنندگان ما را سازشکار بداند، اینها بچه های خود ما و بچه های انقلابند. یک ماموریت سختی را برعهده دارند و هیچکس نباید ماموری را که مشغول کاری است تضعیف کند”..
بحث درباره موضوع مذاکره با آمریکا که به نوعی خود را در شعار “مرگ بر آمریکا” نشان می دهد، موضوع تازه ای نیست.
در سال های نخست انقلاب در ایران برخی مقامات مانند علی اکبر محتشمی شعار مرگ بر آمریکا را «سیاست خارجه ایران» اعلام کردند، و سید علی خامنه‌ای هم خطاب به مردم ایران و رسانه‌ها اعلام کرد: کسی مرگ بر آمریکا را به ملت ایران یاد نداد، مرگ بر آمریکا از اعماق جان یکایک مردم برآمد.
در همین حال بسیاری مقامات در ایران معتقدند شعار مرگ بر آمریکا از جمله موضوعات قابل تجدید نظر است.
یکی از مقامات مذهبی-سیاسی که به تازگی در این زمینه حرف زده است، امام جمعه اصفهان بود.
حجت الاسلام محمد تقی رهبر حدود یک ماه پیش در گفتگویی با روزنامه قانون در پاسخ به این سؤال که اگر روابط (ایران و آمریکا) به سطح تبادل سفرا برسد، تکلیف آرمان‌ها و شعار «مرگ بر آمریکا» که سال‌هاست نقل محافل است چه می‌شود، گفت: “ما مدتی شعار مرگ بر شوروی نیز سر می‌دادیم و اگر رابطه ایران و آمریکا مثل روسیه شود و آمریکا حسن نیت نشان دهد، این مشکل نیز حل می شود. در ضمن آیه قران نازل نشده است که شعار مرگ بر آمریکا را همیشه سردهیم و همانطور که در آن روزها با روس‌ها برخورد کردیم و دیگر شعار ندادیم با آمریکا نیز همان طور برخورد می‌کنیم.”
وبسایت فرارو و نیز بعضی وبسایت های دیگر هم به تازگی مطلبی به نقل از وبسایت رسمی آیت الله هاشمی رفسنجانی در این باره نوشته اند. بر اساس این مطلب، هاشمی رفسنجانی با یادآوری اینکه امام با حذف شعار “مرگ بر آمریکا” موافق بودند و واکنش‌های تند بعدی و جوسازی‌های بعمل آمده در این زمینه تاکید می‌کند که در آن دوران “موافق نبودیم که در مجامع عمومی مرگ کسی را شعار دهیم. مثلاً در اجتماعات ما «مرگ بر بنی صدر» شعار داغ مردم بود که در نماز جمعه خواهش کردم که نگویند. «مرگ بر بازرگان» بود که خواهش کردم نگویند. «مرگ بر شوروی» بود که گفتم الان با شوروی مشکل آنچنانی نداریم. درباره آمریکا هم گفته بودم. من ذاتاً با حرف‌های تند و فحاشی‌ها مخالفم و آنها را مفید نمی‌دانم.”
رفسنجانی در پاسخ به اینکه “چرا شعار مرگ بر این و آن را نمی‌پسندید؟” گفت: مرا یک اصل قرآنی به این روحیه رسانده است. قرآن از زبان خداوند به مسلمانان صدر اسلام که به بت‌ها فحش می‌دادند – بت که مهم نیست – می‌گوید: «حق ندارید به بت‌های آنها فحش بدهید؛ و لا تسّب الذین یدعون من دون الله» می‌فرماید: «بت‌ها را سب نکنید، چون آنها هم متقابلاً به خدا بد می‌گویند و باعث گمراهی بیشتر آنها می‌شوید.
اظهارات هاشمی و دیگر طرفداران تجدید نظر در شعار مرگ بر آمریکا با واکنش سخت تندروها در ایران روبرود شده است به طوری که هاشمی رفسنجانی خود بعدا با نوعی عقب نشینی از این اظهارات، انتشار آنرا نامناسب دانست.
وی با تاکید براینکه خاطره حذف شعارمرگ برآمریکا مربوط به سالها قبل است، گفت: “مسئول سایت (سایت هاشمی) بدون هماهنگی آن را منتشرکرد که اقدامی نادرست
یکی از واکنش های تند و غیر مستقیم به انتشار و نقل مجدد خاطره هاشمی از آیت الله خمینی درباره شعار «مرگ بر آمریکا» را می توان اظهارات محمد علی جعفری فرمانده کل سپاه انقلاب اسلامی ایران در روز یکشنبه ۲۱ مهر در جمع اعضای بسیج دانست که این اقدام را فریبکارانه خواند و گفت: “افرادی که در مسیر ایجاد انحراف در بیانات امام راحل هستند و ادعا می کنند که حضرت امام موافق تعطیلی شعار مرگ بر آمریکا بودند، مردم دست آن ها را خوانده اند و فریب فضاسازی های آنان را به نفع دشمن نخواهند خورد.”
