روز جهانی آب امسال با شعار «آب و انرژی»، امنیت انرژی و استفاده پایدار آب،یک اقتصاد سبز را هدف قرار داده است. سبز بودن اقتصاد، به معنای تولید فرآورده های سازگار با طبیعت و محیط زیست است و نیز بازسازی تجارت و زیرساخت های اجتماعی به گونه ای که با افزایش سودآوری و کاهش تولید گازهای گلخانه ای و استخراج منابع به عنوان راهبرد سازمان ملل، همراه است.

گفتنی است بر اساس گزارش های سازمان ملل متحد درباره کمبود آب، در سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۴ میلیارد نفر از مردم جهان در معرض خطر کمبود شدید آب خواهند بود.

یک برکه آب آلوده و ۲۵۰ روستای محروم از آب شرب بهداشتی

کاش به راحتی و سادگی جمله” بابا آب داد”، مشکل کمبود آب آشامیدنی سالم قابل حل بود. امروز صدها مورد از نبود منابع آبی بهداشتی در ایران قابل مشاهده است و اگر مسوولان رسیدگی نکنند، جان کودکان بی شماری دراین مرز و بوم به مخاطره خواهد افتاد.

اگرچه از سال ۱۹۹۲ میلادی تاکنون توجه کشورها به بحران آب معطوف شده، اما همچنان شاهد دسترسی نداشتن مردم به آب آشامیدنی سالم در برخی کشورها و از جمله ایران هستیم به طوری که می توان صدها مورد از نبود آب شرب بهداشتی در نقاط مختلف کشور ایران را به تصویر کشید.

در مناطق جنوبی ایران هنوز روستاهایی وجود دارند که از دسترسی به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی محروم هستند و نیاز خود را از برکه ها و یا زهکش های کشاورزی تامین می کنند. درحالیکه نزدیک به یک سوم آبهای سطحی کشور دراستان خوزستان جاری است اما ۲۵۰ روستای بالای ۲۰ خانوار این استان فاقد آب آشامیدنی سالم هستند.

ساکنان این مناطق هنوز آب شرب غیربهداشتی مصرف می کنند و سالها است که طرحهای آبرسانی به این مناطق در انتظار تامین منابع مالی و اجرایی شدن به سرمی برند. لذا تسریع در روند اجرای طرح های آبرسانی باید در اولویت مدیران دولت امید و تدبیر قرار گیرد.

نکته قابل تاسف اینکه ساکنان این روستاها آب آشامیدنی مورد نیازشان را از برکه هایی تامین می کنند که احشام درون آن می روند و این امر به بروز انواع بیماری های صعب العلاج ساکنان این مناطق به ویژه در نوزادان و کودکان دامن زده است.

دسترسی به آب آشامیدنی سالم برای همه مردم دنیا، مختص به روزی خاص نیست و باید به دغدغه ای برای دست اندرکاران و مدیران اجرایی تبدیل شود زیرا در مناطقی که آب شرب بهداشتی کم باشد، به تبع بیماریها و چه بسا مرگ و میردر افراد افزایش می یابد و این امر هزینه های گزافی را برای کشورهای درگیر خشکسالی و کم آبی به همراه خواهد داشت.

” آب و انرژی”، شعار روز جهانی آب

روز جهانی آب مصادف با دوم فروردین هرسال ( ۲۲ مارس) از سوی سازمان ملل نام گذاری شده است. روز جهانی آب اولین بار در سال ۱۹۹۲ میلادی در کنفرانس محیط زیست و توسعه بین الملل در شهر ریودوژانیرو و کشور برزیل به طوررسمی مطرح شد. دراین کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه شماره ۲۲ سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم درمورد آب اختصاص دهند.

در سال ۲۰۱۴ میلادی، کشورهای عضو سازمان ملل و طرف های ذی نفع توجه خود را به پیوند آب و انرژی معطوف کرده اند. لذا روز جهانی آب امسال با شعار«آب و انرژی»، امنیت انرژی و استفاده پایدار آب در یک اقتصاد سبز را مورد هدف قرار داده است.

دانشگاه سازمان ملل و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، مسوول هماهنگی این روز هستند. ضمن اینکه هدف از انتخاب این شعار، تسهیل توسعه سیاست ها و چارچوب های میانبری است که بتواند پلی میان وزارتخانه ها و بخش ها ایجاد کرده و آنها را به سمت امنیت انرژی و استفاده پایدار آب در یک اقتصاد سبز سوق دهد.

سازمان ملل متحد که همکاری نزدیکی با کشورهای عضو و سایر ذینفعان مربوط دارد به طور جامع توجه خود را به ارتباط میان آب و انرژی، معطوف داشته است و این توجه به ویژه برای بیان بی عدالتی ها در مورد صدها میلیون ها انسانی است که در محله های کثیف و مناطق روستایی فقیرنشین و بدون دسترسی به آب آشامیدنی سالم، بهداشت صحیح، خدمات مناسب غذا و انرژی، زندگی می کنند.

علاوه بر کشورهای عضو سازمان ملل متحد، بسیاری از سازمان‌های غیردولتی، مسایلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک میلیارد نفر به آب شرب سالم و یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پررنگ تر می‌کند.

همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مباحثی در مورد روز جهانی‌ آب تعیین می‌شود که بسیاری از مسایل را در مورد منابع آب منعکس می‌کند.

این دهه با هدف جهانی «تمرکز بیشتر روی موضوعات مربوط به آب» آغاز شده که تلاش برای استفاده از مشارکت زنان در فعالیت‌های توسعه مرتبط با آب و همکاری در همه سطوح برای دستیابی به اهداف مربوط به آب در اعلامیه هزاره و برنامه نشست جهانی توسعه پایدار در ژوهانسبورگ را شامل می‌شود.

از سال ۱۹۹۳، هر سال یک شعار جدید درباره مسایل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده می‌شود تا فعالیت‌های جامعه بر پایه آن شعار شکل گیرد. از سال ۱۹۹۴ میلادی تاکنون عنوان‌های ویژه روزهای جهانی آب به ترتیب زیر بوده است:

۱۹۹۴: آب و دغدغه‌های همگانی؛ ۱۹۹۵: آب و زنان؛ ۱۹۹۶: آب و شهرهای تشنه؛ ۱۹۹۷: آب جهان، آیا کافیست؟؛ ۱۹۹۸: آب زیرزمینی، گنجینه پنهان؛ ۱۹۹۹: همه در پایین دست رودخانه‌ها زندگی می‌کنند؛ ۲۰۰۰: آب برای قرن ۲۱؛ ۲۰۰۱: آب برای سلامت؛ ۲۰۰۲: آب برای توسعه؛ ۲۰۰۳: آب برای آینده؛ ۲۰۰۴: آب و بلایا؛ ‌۲۰۰۵: آب برای زندگی؛ ۲۰۰۶: آب و فرهنگ؛ ۲۰۰۷: سازگاری با کم آبی؛ ۲۰۰۸: آب و سلامت؛ ۲۰۰۹: آب های مشترک، فرصت‌های مشترک؛ ۲۰۱۰: آب پاک برای جهان سالم؛ ۲۰۱۱ : آب برای شهرها: پاسخ به چالش شهرنشینی؛ ۲۰۱۲: آب و امنیت غذایی و ۲۰۱۳: آب در هر مکان برای همگان با همکاری های بین المللی.

با توجه به بازده ۹۰ درصدی تبدیل انرژی نیروگاه های برقابی، استفاده از فناوری انرژی های تجدیدپذیر به عنوان راهکاری مناسب مورد توجه قرار گرفت. از مزایای نیروگاه‌های برقابی می‌توان به «ورود به مدار شبکه برق در حداقل زمان ممکن و سرعت پاسخگویی سریع به نیاز شبکه»، «افزایش قابلیت تولید در زمان پیک شبکه با وجود سدهای تنظیمی در پایین دست»، «کنترل پارامترهای اساسی شبکه برق از قبیل فرکانس و ولتاژ»، «عمر مفید بالا نسبت به سایر نیروگاه‌های برق‌»، «هزینه تعمیر و نگهداری بسیار پایین» و «سازگاری با محیط زیست» اشاره کرد.

به گزارش خبرگزاری کارایران «قابلیت تولید انرژی برقابی در جهان افزون بر ۱۵ هزار و ۶۲۶ تراوات ساعت در سال است و میزان ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برقابی در جهان تا سال ۲۰۱۲، معادل ۹۴۵ گیگاوات است که حدود ۱۹ درصد ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق جهان را شامل می‌شود.

به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و وجود حوضه‌های آبریز بزرگ در ایران، پتانسیل تولید برقابی حدود ۵۰ تراوات ساعت در سال تخمین زده شده است که مهمترین آنها شامل حوضه های آبریز کارون، دز وکرخه است.

هم اکنون میزان ظرفیت دردست بهره‌ برداری نیروگاه‌های برقابی در کشور معادل ۱۰ هزار و ۲۶۶ مگاوات است که معادل ۱۴ درصد ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور است.»

مواجهه قاره آسیا با کم آبی

گفتنی است قاره آسیا به عنوان پرجمعیت ترین قاره جهان با بارش های کمتری مواجه است لذا مناطقی مانند کشور ایران در نقاط مرکزی قاره و مناطقی از چین و عربستان سعودی و هند به عنوان کلیدی ترین نقاط قاره با بحران کم آبی مواجه اند.

با توجه به بحران کم آبی، برنامه ریزی برای مدیریت منابع آبی کشور ایران و اجرای برنامه های ضربتی به منظور تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی امری ضروری است. روز جهانی آب توجه به اعمال شیوه های مدیریتی منابع موجود آبی را به منظور دستیابی به آب شرب بهداشتی گوشزد می کند.

از سوی دیگر براساس تحلیل سازمان ملل متحد از کمبود آب در جهان پیش بینی شده تا سال ۲۰۲۵ میلادی، حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر درمناطقی درگیر با بحران آبی زندگی کنند. ضمن اینکه در سال ۲۰۳۰ میلادی قریب به ۴ میلیارد نفر از مردم جهان در معرض خطر کمبود شدید آب خواهند بود.

در حال حاضر کشورهای واقع در صحرای آفریقا در مقایسه با سایر مناطق جهان بدترین وضعیت کمبود آب را دارند. گفتنی است در دو سال گذشته حدود ۷۰۰ میلیون نفر در ۴۳ کشور جهان با بحران کمبود آب مواجه بوده اند که هم اکنون این میزان روز به روز سیر صعودی را در پیش گرفته است.

” آ ” با کلاه و” ب” دو حرف ساده؛ اما حیاتی در زندگی بشر

همه کودکان جهان در اولین کلمات آب را به سادگی برزبان می آورند و پدر و مادرهای امروز باید به فکر تامین منابع آبی برای نسل های آینده باشند. لذا فرهنگ استفاده صحیح از آب سالم در اولین گام امری ضروری است که باید به صورت جدی از سوی والدین دنبال شود.

اگر چه فقط امروز به عنوان روز جهانی آب نامگذاری شده است، اما با توجه به کمبود آب در برخی نقاط جهان باید مسئله آب به مخاطره انگیزترین دغدغه بشر امروز تبدیل شود زیرا در حال حاضر هستند افرادی که دستشان از بطری های آب آشامیدنی سالم و بهداشتی کوتاه است و هستند کودکانی که با بیماریهای شدید عفونی ناشی از مصرف آب های آلوده در معرض مرگ قرار دارند.

شاید درهمین لحظه با جلوگیری از هدررفتن یک قطره آب، جان انسانی را در گوشه ای از این کره خاکی نجات دهیم.

باید اذعان داشت اقتصاد سبز یک اقتصاد یا توسعه اقتصادی است که بر پایه توسعه پایا و آگاهی از اقتصاد بومی بنا نهاده شده است. لذا امسال روز جهانی آب با شعار” آب و انرژی” در راستای تحقق استفاده پایدار آب در یک اقتصاد سبز نامگذاری شده است.