*ارشد محمد و لیزلی روتون
میزان تاثیر تلاش های رئیس ایالات متحده دونالد ترامپ در برابر ایران نه تنها به حجم تحریم ها بر علیه ایران بستگی کرد بلکه به میزان نرمش او در برابر شروط فراوانی که برای این کشور وضع کرده نیز وابسته است تا آن را برای کشاندن به پای میز مذاکره ترغیب کند. دور دوم تحریم های آمریکا بر علیه ایران که صادرات نفت آن را شامل خواهد شد روز دوشنبه آغاز می شود و تحلیل گران بر این نظرند که در اجرای این تحریم ها باید قدری نرمش صورت گیرد تا بازارهای نفتی دچار شک نشوند و از افزایش سریع قیمت نفت خام در بازرهای جهانی جلوگیری شود.
پس از خروج ایالات متحده از برجام این کشور هدف بازگشت تحریم ها علیه ایران را اعمال فشار بر آن دانسه تا آن را وادار به تغییر رفتار خود در منطقه کند. اما برخی تحلیل گران بر این عقیده اند که مطالبات دونالد ترامپ از ایران بسیار مبالغه آمیز است زیرا از این کشور می خواهد هر گونه فعالیت هسته ای و غنی سازی اورانیوم را متوقف سازد و اجازه ورود بازرسان آژانس هسته ای را در هر زمان بدهد و از پشتیبانی از هم پیمانان خود در منطقه از جمله حزب الله و حوثی های یمن دست کشد.
وزیر خارجه آمریکا در ۲۱ ماه مای سال گذشته فهرست دوازده گانه ای را در مقابل ایران گذاشته بود که در آن بر ضرورت توقف از تولید موشک هایی با توانایی حمل کلاهک هسته ای و بازگشت نیروهای ایرانی «مدافع حرم» در سوریه و دست کشیدن از هر گونه اقداماتی که امنیت منطقه را تهدید می کند، تاکید شده بود.
درباره این فهرست روبرت آینهاورن یکی از مسولان سابق آمریکایی و پژوهشگر نهاد پژوهشکده بروکنجز می گوید: اینها مطالباتی است که بسیار مبالغه آمیز بوده و به نظر می آید هیچ یک از حکومت های ایران نمی تواند آنها را قبول کند و یا آنها را تطبیق دهد. او افزود که ترامپ درصدد است یا اینکه جمهوری اسلامی در برابر این شروط کوتاه آید یا از هم فروپاشد. او در ادامه می افزاید: کوتاه نخواهند آمد… اما چنانکه ایالات متحده قدری نرمش از خود نشان دهد شاید رژیم آخوندی را بتواند به پای میز مذاکره بکشاند.
جزیی از این نرمش می تواند قبول این نکته باشد که ایران می تواند به غنی سازی اورانیوم ادامه دهد نه اینکه کاملا از آن دست کشد و به بازرسان آژانس هسته ای قدرت عمل بیشتری از آنچه در توافق ۲۰۱۵ ذکر شده بدهد نه اینکه در هر زمان و مکان به آنان اجازه تفتیش دهد.
البته تحریم های جدید که روز دوشنبه آغاز می شود در صدد است به کشورهای وارد کننده نفت ایران مانند هند و چین و ترکیه فشار آورد تا از خرید آن بپرهیزند و مقدار واردات خود را بکاهند هر چند که کاخ سفید می داند که رسیدن به این هدف قدری مشکل است.
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا روز چهارشنبه گفته بود که هدف ما وارد کردن بیشترین فشارها است هر چند که نمی خواهیم موجب ضربه زدن به منافع کشورهای دوست و هم پیمان شویم. این تصریح چنین تفسیر شد که شاید دولت آمریکا استثنایی برای برخی کشورها در نظر گیرد. از سوی دیگر بخشی از این تحریم ها ۲۵ بانک ایرانی را در فهرست سیاه قرار خواهد داد و باعث خواهد شد که سامانه بنکی جهانی سویفت از هر گونه تعامل با این بانک ها صرفه نظر کند.
ترامپ هنگام خروج از برجام گفته بود که بیشترین مقدار تحریم را علیه ایران اعمال خواهم کرد تا آنها را وادار به گفتگو کنم و آن زمان که آنها در برابر تحریم ها سر فرود آورند و برای ورود به مذاکره اعلام آمادگی کنند همان موقع من آماده مذاکره خواهم بود.
البته یکی از بزرگترین موانع اجرای هر مذاکره ای میان دو طرف نبود اعتماد متقابل است زیرا ایران هدف دونالد ترامپ را سرنگونی نظام جمهوری اسلامی می داند هر چند آمریکا این مساله را بارها نفی کرده است.
به نظر می آید ایران سعی خواهد کرد که در برابر این تحریم ها از راه های مختلف مانند دور زدن تحریم ها ایستادگی کند، و با گذشت دو سال امیدوار باشد که آمریکایی ها بار دیگر ترامپ را انتخاب نکنند و بتواند با رئیس جمهور جدید وارد مذاکره شود. البته توقع می رود ایران قبل از هر تصمیمی برای ورود به مذاکره به تحریک فزاینده هم پیمانان خود در منطقه بپردازد و برخی آزمایشات موشکی انجام دهد تا بتواند در مذاکره قدرت چانه زنی بیشتری داشته باشد.
جون آلترمان معتقد است که مساله ایرن و آمریکا چنین پیش خواهد رفت که: ایالات متحده فشار بیشتری علیه ایران اعمال خواهد کرد و ایران در مقابل هم پیمانان خود در منطقه را بیشتر تحریک خواهد کرد تا اوضاع منطقه را آشفته تر کند. در نهایت اما هر دو طرف به پای میز مذاکره خواهند شتافت.

*رویترز