ایران حامی بزرگ بشار اسد در جنگ سوریه است
شرکت‌های ایرانی خواستار سرمایه‌گذاری در سوریه هستند
تحریم‌ها، مشکلات لجستیک و رقابت با روسیه؛
تعداد اندک ماشین‌ها در خط مونتاژ کارخانه ماشین‌سازی ایران در نزدیکی دمشق، نشان دهنده مشکلاتی است که بلندپروزای‌های اقتصاد ایران در سوریه با آن مواجه است.
به گزارش «الشرق الاوسط»، این کارخانه پیش از جنگ سوریه و هنگامیکه دو حکومتِ هم‌پیمان سعی داشتند که از لحاظ اقتصادی به هم نزدیک شوند تأسیس شده و در ابتدای جنگ داخلی سوریه تعطیل شد اما بنا به دستور تهران مجدداً در سال ۲۰۱۶ فعالیت خود را شروع کرد.
این کارخانه که پیش از جنگ داخلی سوریه روزانه ۵۰ الی ۶۰ ماشین تولید می‌کرد هم‌اکنون روزانه فقط ۳ یا ۴ ماشین تولید می‌کند. از سوی دیگر ده‌ها ماشین در انبار آن خاک می‌خورند؛ چرا که تعداد اندکی از سوری‌ها قدرت خرید این ماشین‌ها را حتی با وجود اعمال تخفیف دارند.
به دلیل بسته شدن مرزهای سوریه با عراق، قطعات این ماشین‌ها باید از راه دریایی که طولانی‌تر است منتقل شوند. تحریم‌های غرب نیز باعث سخت شدن تبادلات مالی شده‌است.
ضعف بازار، مشکلات لجستیک، تحریم‌ها و رقابت با شرکت‌های روس که هم‌پیمانِ دیگر دمشق هستند، تأثیر خود را بر شرکت‌های ایرانی فعال در دمشق خواهد گذاشت.
از سوی دیگر تهران نقشی اساسی در کمک به بشار اسد برای غلبه بر معارضان مسلح دارد که ۷ سال است با نظام بشار اسد می‌جنگند. او به سوریه کارشناس و تجهیزات نظامی و مبارز تقدیم می‌کند که در همه منطقه از او حمایت می‌کنند.
تهران همچنین حمایت مالی مستقیم از دمشق می‌کند و به آن در بازیابی زیرساخت‌هایش کمک می‌کند. اما در مقابل امتیازات اقتصادی و امکان ورود به بازار آن را به دست آورد که در نهایت منجر به جبران هزینه‌های آن در جنگ سوریه خواهدشد.
شرکت‌هایی ایرانی می‌گویند که خواستار صادرات به سوریه یا فعالیت در آنجا هستند. آنها امیدوار هستند که وضعیت بازار هم‌سو با سوق یافتن دمشق به بازسازی، بهتر می‌شود.
مهدی قوام رئیس روابط عمومی شرکت عمران و مسکن ایران که در زمینه ساخت و ساز فعالیت می‌کند و وابسته به بنیاد مستضعفان و زیر نظر دولت ایران است، عنوان کرده‌است که به اجرای پروژه‌های ساخت و ساز مسکونی، اداری و ورزشی در سوریه امیدوار هستند و در سوریه بازار خوبی برای آنها وجود دارد.
بنیاد مستضعفان ایران یک مؤسسه خیریه ایرانی است که بعد از انقلاب اسلامی بسیاری از شرکت‌های خصوصی را از آنِ خود کرد؛ بنابراین از ابتدای شروع بحران سوریه، کالاهای ایرانی در این کشور به فروش می‌رسند اما این فروش‌ها به اندازه فروش ایران به عراق نیست که دارای مرزهای گسترده‌ای با ایران بوده و در بازار آن به شدت رخنه کرده‌است.
در فروشگاه‌های دمشق محصولات ایرانی همچون خرما، زعفران و کشمش در کنار بسیاری از محصولات دیگر کشورها به فروش می‌رسد.
* روابط عمیق
در کارخانه سایپای سوریه، بنری بزرگ وجود دارد که از اتحاد دو کشور استقبال کرده و در آن تصویر بشار اسد در یک سفر به ایران در کنار احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور اسبق آن است.
بعد از بازگشت دوباره بیش از نصف کشور تحت کنترل بشار اسد که شامل بزرگ‌ترین شهرهای سوریه است و همچنین باز شدن مجدد مرزهای سوریه با اردن که باعث تسریع روند هم‌گرایی اقتصاد سوریه با اقتصاد کشورهای همسایه می‌شود، بشار اسد به بازسازی سوریه روی آورده‌است.
اما با وجود ثبات وضعیت در خط مقدم جبهه‌های جنگ سوریه، جنگ در آن به پایان نرسیده‌است. هنوز بخش بزرگی از سوریه از کنترل بشار اسد خارج است. از سوی دیگر اقتصاد سوریه خیلی ضعیف‌تر از اقتصاد آن پیش از جنگ است.
رضا آقازیارتی مدیر بخش صادرات و مشاور شرکت لوازم خانگی فریدولین عنوان کرد قطعاً سوریه ویران شده و بسیاری از زیرساخت‌های اقتصادی آن از بین رفته‌است ولی باز هم بازار آن برای ایران یک فرصت به حساب می‌آید.
وی همچنین ضمن اشاره به اینکه قوانین سوریه حامی صنعت داخلی بوده و واردات کالاهای برقی را ممنوع کرده‌است، اعلام کرد که شرکت فریدولین قصد دارد کارخانه‌ای در سوریه برای ساخت لوازم راه‌اندازی کند.
اما در خصوص شرکت ساپیای سوریه که در زمینه تولید ماشین‌های کوچک و ارزان فعال است، عماد علویان مدیر شرکت آن عنوان کرده یکی از مشکلات اساسی آنها کمبود تقاضا است.
وی عنوان کرد قدرت خرید مشتریان سوری با بحران سوریه کاهش پیدا کرد ولی هم‌اکنون وضعیت بهتر شده و شاهد فعال شدن مجدد آن هستند. آنها به افزایش دو برابری تولید از ۱۰۰۰ ماشین در سال ۲۰۱۸ به ۲۰۰۰ ماشین در سال ۲۰۱۹ امیدوار هستند.
علویان اشاره کرد که علیرغم تخفیفاتی که به مشتریان سوری می‌دهند اما تقاضا همچنان کم است.
قطعات ماشین در جعبه‌هایی چوبی به بندر لاذقیه در دریای مدیترانه از مسیری هزاران مایلی منتقل می‌شوند.
علویان در این باره گفته‌است که در زمینه حمل و نقل مشکلی ندارند بلکه مشکل آنها در زمینه پرداخت مالی قطعات و هزینه‌ها است.
گفتنی است که تحریم‌های غرب باعث به وجود آمدن مشکل در ورود و خروج اموال شده که این مشکل گریبانگیر تمام شرکت‌های سوریه شده‌است.
* تحریم‌ها
دمشق با وجود جدا شدن از شرکای تجاری سابق خود و بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی، روابط تجاری با ایران را تشویق کرده و یک غرفه تجاری مشترک تأسیس کردند.
ایران و سوریه بر تأسیس بانکی مشترک برای تهسیل روند انتقال اموال بدون تحت تأثیر قرار گرفتن از تحریم‌ها به توافق رسیدند اما موعد فعالیت این بانک و میزان اثربخشی آن هنوز مشخص نیست.
از سوی دیگر، بسیاری از پروژه‌های بزرگ و امتیازات اقتصادی که در ژانویه ۲۰۱۷ اعلام شده‌بودند یا پیشرفت چشم‌گیری حاصل نکردند یا اصلاً پیشرفتی نداشتند که از جمله آنها مجوز شبکه تلفن همراه، معدن فسفات و پالایشگاه نفت بودند.
در این میان، شرکت‌های روس شروع به فعالیت در بخش فسفات و نیرو در سوریه کرده و رسانه‌های ایرانی پیش‌بینی کردند که روسیه در رقابت با ایران پیشی می‌گیرد.
در این راستا، ماجد رستمی معاون بخش مهندسی و ساختمانی شرکت ملی ساختمان ایرانِ وابسته به بنیاد مستضعفان اعلام کرد که این شرکت به شرکت‌های روس به چشم بزرگ‌ترین رقیب نگاه می‌کند.
سعید لیلاز کارشناس اقتصادی و تحلیلگر سیاسی ایرانی نیز عنوان کرد با توجه به اینکه روسیه که دارای تکنولوژی بهتر و قدرت مالی بیشتر است از لحاظ نظامی در سوریه فعال‌تر است بنابراین توانایی این را دارد که به شکل بهتری در این کشور فعالیت کند.
*رویترز
