یوسف القرضاوی، رییس اتحادیه بین المللی علمای اسلامی در حال سخنرانی در دوحه قطر – عکس از رویترز

تبلیغاتی که هم اکنون از سوی بعضی اسلامگرایان و با حمایت ملی گرایان و نویسندگان چپ گرا و نیز نسلی جدید از دانشجویان آنها علیه ائتلاف جدید بین المللی برای مقابله با تروریسم مذهبی به راه افتاده ما را به یاد بدبینی و بدگمانی می اندازد که در دوره جنگ برای آزادی کویت در سال ۱۹۹۱ صحنه را تسخیر کرده بود.

در آن زمان اخوان المسلمین با بعثی های صدام حسین، گروه ساف عرفات و دیگر جنبش های پان عربی متحد شده بود تا به عربستان سعودی و کشورهای خلیج به خاطر تصمیم ایجاد ائتلافی بین المللی برای آزادی کویت از صدام حسین حمله کند، در شرایطی که آمریکا انبوهی از نیروی نظامی را در اختیار گذاشته بود.

در عربستان سعودی، فعال ترین مخالفان این ائتلاف واعظان اسلامگرای اصلی بودند که با صدور بیانیه و سخنرانی، فضایی مملو از ابهام را در داخل کشور به وجود آوردند و درباره مقاصد ورای این ائتلاف ابراز تردید کردند. آنها مدعی شدند که آنچه در حال رخ دادن بوده جنگ صلیبی دیگری است. صفار الحوالی یکی از شاخص ترین این واعظان بود.

عربستان سعودی در آن زمان خود را در وضعیت دشواری یافت. آنطور که ملک فهد بن عبدالعزیز پادشاه وقت سعودی در آن هنگام گفت، کویت یا باید به مردمش بازگردد و یا اینکه «ما» همه باید برای مداخله اقدام کنیم. به هر حال، کسانی که آن زمان بودند می دانند من از چه صحبت می کنم؛ آنهایی که نبودند، گزارش های خبری قدیمی و کتاب های تاریخ کفایت خواهد کرد.

ائتلافی بین المللی – که عربستان سعودی در موقعیت های گوناگون خواستار آن شده – اکنون شکل گرفته است. در همین حال، همانطور که شاهزاده سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در سخنانش در پاریس گفت، این ائتلاف نه تنها درصدد مبارزه با گروه داعش بلکه همینطور همه گروه های مسلحی است که از قتل و خشونت و گسترش آشوب و کینه بهره می گیرند. این ماموریتی مهم است، حتی اگر یک دهه طول بکشد.

ایران از این ائتلاف کنار گذاشته شده چرا که تهران خود بخشی از مشکل است و نه راه حل. ما دیدیم که آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران چطور پس از مرخص شدن از بیمارستان درباره اینکه ایران به کنفرانس پاریس دعوت نشده گلایه کرد؛ وی حتی مدعی شد که ایران پیشنهاد آمریکا برای هماهنگی نظامی علیه داعش را رد کرده است. البته این مسلما خلاف واقع است چرا که همین یک ماه پیش یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا طرح چنین درخواستی از تهران را تکذیب کرد و افزود که واشنگتن هیچ قصدی ندارد که از ایران بخواهد در این ائتلاف بین المللی مشارکت کند.

همین خشم ایران در اظهارات شیخ یوسف قرضاوی ایدئولوگ اخوان المسلمین هم دیده می شود، کسی که می گوید از تصمیم آمریکا مبنی بر مقابله با داعش خرسند نیست. قرضاوی اوایل این هفته در پیام توییتری گفت: «من با داعش به خاطر مسیر ایدئولوژیک و روش های عملش مخالفم، اما هیچ با این موافقت نخواهم کرد که کشوری که با آن می جنگد آمریکا باشد، کشوری که انگیزه اش ارزش های اسلامی نیست بلکه منظورش منافع خودش است، حتی اگر در نتیجه، خون ریخته شود.»

دکتر سلمان العوده همکار وی در اتحادیه بین المللی علمای اسلامی همین سخنان را در توییتر تکرار کرد و پرسید: «چه کسی به آمریکا اجازه داده معنای اصطلاح میانه رو را تعین کند؟»

در عین حال قرضاوی و عوده هنگامی که هواپیماهای جنگنده و ناتو موشک های کروز آمریکا در لیبی مورد استفاده قرار می گرفت هیچ یک اینچنین ابراز تردید و بدبینی نکرده بودند. البته چنین کاری به نفع متحدان خود قرضاوی در لیبی مانند عبدالکریم بلهاج و دیگران نبود.

قرضاوی و دیگران واعظان در یوتیوب در حمایت عملیات نظامی ناتوی «کافر» سخن گفتند. اما درباره سوریه، هنگامی که به نظر می رسید متحدان قرضاوی ممکن است اسد را سرنگون و خود جایگزین او شوند، وی در گفتگو با فاینانشیال تایمز در سال ۲۰۱۱ گفت که مداخله ناتو در این کشور می تواند مجاز باشد.

اظهارات قرضاوی اتحادیه بین المللی علمای اسلامی را در وضعیتی دشوار قرار داد، به ویژه پس از آنکه دیگر اعضای این گروه علنا با ایفای نقش ناتو در لیبی مخالفت کردند.

این ائتلاف بین المللی در نهایت بالاخره به داعش، جبهه النصره، ایران و اسد ضربه خواهد زد و در همان حال نیروهای امنیت و ثبات منطقه ای، و نیز مخالفان میانه روی سوریه از این کار بهره خواهند برد.