برهم صالح-الشرق الاوسط

برهم صالح-الشرق الاوسط

اربیل – معد فیاض—الشرق الاوسط: هنگامی که دکتر برهم صالح نخست وزیر پیشین اقلیم کردستان در خیابان های زادگاهش سلیمانیه بدون همراه یا گارد ویژه قدم می زند جوانان و شهروندان فراوانی از رده های سنی مختلف برای گرفتن عکس یادگاری نزد وی گردمی آیند. برهم صالح نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری بود که از بخت بالاتری برای تصدی این پست برخوردار بود. معاون سابق نخست وزیر عراق در محل اقامت خود اربیل با شخصیت های سیاسی و افرادی از کلیه گروه های عراقی چه عرب و کرد و سنی و شیعه و مسیحی و ایزیدی ملاقات می کند.

وی در گفتگو با «الشرق الاوسط» درباره بارزترین مشکلات کشور سخن می گوید.

شما به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری از بخت بالاتری برای تصدی این مقام برخوردار بودید. دلیل حذف شما از این کارزار چه چیزی بود؟

از این موضوع که بگذریم … کشور در مرحله دشواری قرار دارد. من برای رییس جمهوری فواد معصوم آرزوی موفقیت می کنم. کما اینکه آرزو می کنم که کابینه هماهنگ و شایسته ای تشکیل شود که بتواند عراق را از بحران هایش بیرون بکشد.

گفتگوی خود را با صحبت درباره بحران کنونی در اقلیم کردستان آغاز می کنیم!

ما باید اکنون همه نیروی خود را برای مقابله با تهدیدات تروریستی که با آن روبرو هستیم، بسیج می کنیم. ان شاء الله پس از نابودی «داعش» و ریشه کن کردن آن باید گفتگوی جدی و آرام برای اطلاع از کلیه مشکلات و شکاف هایی که منجر به حوادث دوره اخیر شد، انجام شود. همچنین باید گفتگوهایی در پاسخ به خواسته اجرای اصلاحات سیاسی در کردستان و مبارزه با فساد صورت بگیرد. اما اکنون ماموریت اصلی ما در حمایت از نیروهای پیشمرگه و نیروهای نظامی عراق در مقابله و مبارزه با «داعش» خلاصه می شود. ما باید بر حل مشکل سیاسی در بغداد تاکید کنیم. این راه حل باید وحدت ملی گسترده ای را برای رویارویی با خطر تروریسم تضمین کند. من امیدوارم که این فاجعه برنامه های منفعت طلبانه و تنگ نظرانه را از بین برده باشد. بر همگان آشکار شد که مصائب کردستان مصائب عراق نیز به شمار می رود و دشواری های عراق جز دشواری های کردستان قلمداد می شود. ما چه بخواهیم چه نخواهیم منافع اساسی مشترکی با بغداد داریم که در مقابله با تفکر افراطی، تروریسم و لزوم اختصاص منابع کشور برای خدمت رسانی به شهروندان و پایان دادن به خشونت و بحران های مستمر در عراق تجلی می یابد.

آیا به نظر شما حکایت عقب نشینی ارتش عراق از موصل و بازکردن دروازه های شهر به روی «داعش» توطئه ای علیه عرب های سنی و اقلیم کردستان بود؟

این موضوع بحث و جدل فراوانی را به راه انداخته و باید در مورد آن تحقیق کرد. نباید با بی تفاوتی از رویدادهای موصل، سنجار و مسجد مصعب ابن عمیر در دیاله و دشت نینوا گذشت. کما اینکه نباید نسبت به کشتارهای موصل و آنچه در صورت ورود «داعش» به شهر آمرلی محاصره شده توسط «داعش»، در شرف وقوع است به دیده بی تفاوتی نگریست. این رویدادها بدون شک فاجعه بار و جنایت های خطرناکی هستند که توسط تروریسم و طرفداران آن صورت گرفته است. ولی کسانی که مدعی حمایت مردم هستند نیز در قبال شکاف های امنیتی و سیاسی مقصر هستند. شاید توطئه هایی صورت گرفته باشد، ولی توطئه ها بدون داشتن دریچه های برای اجرای آنها ناکام می مانند. متاسفانه در عراق کنونی شکاف هایی در دستگاه های سیاسی و امنیتی وجود دارد. مسئولیت این اختلالات را رهبران عراقی برعهده دارند که زمام امور کشور را در دست دارند. دست از توجیه کردن این کوتاهی ها و ناکامی ها به نام توطئه بردارید. این واقعیت سیاسی و امنیتی ناکام ده سال است که به دلیل قیمت بالای نفت و بی توجهی نسبت به زندگی شهروندان ادامه دارد.

به گفته رهبران اقلیم کردستان کردها توسط دولت فدرال سابق به حاشیه رانده شده بودند و اینکه اقلیم به دوری از بغداد و مشارکت نکردن در تصمیم گیری های مهم تن در داده اند.

به اقلیم در دوره گذشته تهمت های زیادی زده شد. گفته شد که «نیروهای پیشمرگه خارج از سیستم دفاع ملی فعالیت می کنند» و اینکه «اقلیم پایگاهی شده برای توطئه علیه بغداد»، ولی آشکار شد که نیروهای پیشمرگه جنگجویانی اصیل در دفاع از امنیت مردم و وطن به شمار می روند. کما اینکه کردستان همواره پناهگاه امن و سکویی برای آزاد سازی عراق و رسیدن به اهداف مورد نظرشان بوده است. این بار نیز کردستان ثابت کرد که برای ریشه کنی «داعش» و مقابله با تروریسم می جنگد. من امیدوارم که حکومت جدید و کلیه جریان های سیاسی در عراق از رویدادهای اخیر به خوبی درس گرفته باشند. سایه مشکلات عراق بر کردستان می افتد و بالعکس.

درباره طرح جدایی اقلیم کردستان و انجام همه پرسی در آن که توسط رییس اقلیم مسعود بارزانی قبل از بحران داعش مطرح شد، آیا قصد شما در این خصوص جدی است؟

من همواره تاکید کرده ام که ملت کرد همانند بقیه ملت ها از حق تعیین سرنوشت برخوردار است. حقی که شامل اعلام استقلال و برپایی دولت نیز هست. کردهای عراق پیش از ۲۰۰۳ از مرکز جدا و مستقل بودند. ما رضایت دادیم که درچاچوب عراق یکپارچه باقی بمانیم و اینکه قانون اساسی حرف اول و آخر را برای حل مشکلاتمان بزند. به نظر من جدایی اقلیم کردستان از بغداد یا عدم جدایی بستگی به اوضاع سیاسی در بغداد دارد. یک دولت دمکراتیک فدرال توانایی یکپارچه نگه داشتن عراق را دارد. ولی اوضاع نابسامان در بغداد و گرایش های دیکتاتوری و درگیری های طائفه گرایانه باعث فروپاشی وحدت عراق می شود. کردها منافع خود را در موفقیت طرح دمکراتیک در کشور می بینند. ما معتقدیم که مصلحت اقتضا می کند تا از برادر حیدر عبادی به منظور تشکیل کابینه هماهنگ و شایسته و دارای توانایی حل مشکلات حمایت کنیم. برای یکپارچگی عراق باید به مفاهیم اساسی و عملی پایبند بود. نخستین اصل مشارکت واقعی کلیه مؤلفه ها در قدرت است. در حکومت عراق نباید جریانی به حاشیه رانده شود. چنانکه دیدیم به حاشیه راندن کردها و سنی ها یا جریان های اصلی شیعیان نتایج خطرناکی داشت.

ما به یک هم پیمان سنی مقتدر شریک در روند سیاسی نیاز داریم و باید از سنی ها برای مقابله با تروریسم حمایت شود. اگر از هم اکنون با این مشکل مقابله نکنیم «داعش» و فرزندان و نوادگان «داعش» همواره ما را تهدید خواهند کرد. باید اعتراف کرد که تجربه اقلیم کردستان موفق بوده است و یکی از پایه های ثبات مطلوب در عراق را تشکیل می دهد. ما امیدواریم که ساکنان بقیه استان ها از مزایای کنونی اقلیم در امنیت و خدمات رسانی برخوردار شوند. اگر کردها در این زمینه موفق شدند پس چه اشکالی دارد که ساکنان بصره، ناصریه، نجف و بغداد از چنین روندی برخوردار شوند؟ ما باید در اداره امور کشور با بغداد بر پایه مشارکت واقعی و تحقق اصول قانون اساسی مشارکت داشته باشیم.

آیا شما نسبت به اوضاع سیاسی جدید خوش بین هستید؟

من واقع بین، ولی در عین حال خوش بین هستم. من باور دارم که می توانیم مشکلات را پشت سر بگذاریم. من از میزان منفعت طلبی ها و اقتصاد سیاسی مبنی بر خشونت که در ده سال گذشته بر اثر بحران های پی در پی به وجود آمده کم نمی کنم. این منفعت طلبی ها مانع از پیشرفت عراق و رفاه شهروندان شده است، ولی به فرزندان کشور خوشبینم که به عمق مشکلات پی برند.

گفتگوهای در حال جریان بر سر تشکیل کابینه به توزیع پست های وزارتی بر اساس مذهب و قومیت اشاره دارد این همان مشکلی است که در دولت های گذشته نیز وجود داشته است.

امیدوارم که تجارب گذشته تکرار نشود. مثلا کردها نمی توانند بگویند سهم مرا بده ومن کاری به بقیه ندارم. باید این مفهوم را ریشه ای تغییر داد. ما به رویدادهای سیاسی و تصمیم گیری های امنیتی و اقتصادی در بغداد و بازار نفت در اقصی نقاط عراق اهمیت می دهیم. نمی توان سهم کردها را از سنی ها و شیعیان جدا کرد. اگر این مفهوم تغییر پیدا نکند بحران ادامه خواهد داشت.

به نظر شما آیا بحران واقعی بین بغداد و اربیل بر سر صادرات نفت توسط دولت اقلیم است؟

خیر .. بحران عمیق تر از این حرف ها است. اگر اعتماد و اراده سیاسی وجود داشت از موضوع نفت به عنوان منبع درآمدی برای عراق استفاده می کردیم، ولی مهم تر از این ها عدم پرداخت حقوق کارمندان اقلیم توسط دولت فدرال است که این امر و نه صادرات نفت یکپارچگی عراق را با مشکل روبرو می کند. من امیدوارم که حقوق کارمندان دراسرع وقت پرداخت شود و از آن به عنوان کارت فشار در مناقشات سیاسی استفاده نشود.

موضع کشورهای منطقه و کشورهای عربی را چگونه ارزیابی می کنید؟

کشورهای منطقه بر سر لزوم حمایت از دولت آینده به ریاست برادر عبادی اتفاق نظر دارند. منطقه و کشورهای جهان در حالت آماده باش برای مقابله با خطر “«داعش» قرار دارند. آمریکا و اتحادیه اروپا کمک می کنند. ایران به دولت فدرال و اقلیم کردستان برای مقابله با «داعش» کمک می کند. اینجا جا دارد از کمک های خادم حرمین شریفین ملک عبدالله بن عبدالعزیز برای یاری آوارگان عراقی قدردانی کنم. ما به ایفای نقش مؤثری از سوی کشورهای عربی برای پایان دادن به بحران کنونی چشم دوخته ایم.