نشست ۵+۱ در ژنو- عکس از اسوشیتدپرس

خدا به جان کری وزیر خارجه آمریکا خیر بدهد که درباره هر توافق احتمالی بین مجموعه ۵+۱ و ایران درباره برنامه هسته ای آن، به کشورهای حوزه خلیج «اطمینان داد».

واشنگتن با یادآوری عبارت مشهور «یا توافق خوب یا عدم توافق»، تأکید دارد که توافق پیش رو با تهران به حساب هم پیمانان خلیجی آن نخواهد بود. همه اطلاعات به بیرون درز کرده، در مورد توافقنامه ای که بر روی آتش ملایمی در حال پخت است، نشان از تیتر عریضی درباره پاداش دادن به ایران به علت حمایت از تروریسم دارد. غرب این گونه به روشنی آن را متهم می کند. و این دقیقاً همان حرف هایی است که کری هفته گذشته در ریاض گفت. صرف نظر از رسوا شدن سیاست ها و دخالتهای ایران در امور دیگر کشورها، نیروهای آن کودتای حوثی در یمن را حمایت می کنند، همچنین مکانیسم جنگی که بشار اسد در سوریه دنبال می کند، را تأیید می کند. نیروهای آن بخش هایی از عراق را اشغال کرده است، دخالت آشکار در بحرین دارد و طبیعتاً شعبه آن در لبنان که حزب الله نام دارد نیاز به گفتن ندارد.

نشانه های توافق، برای ایرانی ها تضمین می کند که تا تولید اورانیوم ، تنها یک سال فاصله داشته باشند. یعنی پیش از دسترسی مستقیم به سلاح هسته ای. ایران همچنین موظف به از بین بردن هیچ یک از امکانات و زیر ساخت های هسته ای خود نمی باشد. بلکه پس از پایان یافتن مدت توافق، که مابین ۱۰ الی ۱۵ سال خواهد بود، به آن اجازه پیاده سازی برنامه هسته ای صنعتی داده خواهد شد، همان گونه که ژاپن انجام داد. این بدین معناست که غرب به ایران اجازه می دهد که از سلاح هسته ای خیلی فاصله نگیرد و همچنین با لغو تحریم ها به آن پاداش هم می دهد. این پیروزی که ایران در این توافق به دست آورده، برای همه بد و برای ایران فوق العاده است.

و به دور از این که اگر این توافق، که اوباما رئیس جمهور آمریکا با وجود مخالفت کنگره، به شدت سعی دارد آن را تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری خود به نتیجه برساند، در دوره رئیس جمهور آینده آمریکا باقی بماند یا خیر، اما خلیجی ها به هیچ عنوان تا زمانی که شرایط توافقنامه به این شکل مرموز باشد، اطمینان حاصل نخواهند کرد. چون که تنها به نفع ایرانی ها است. رژیم ایران حق دارد که از خوشحالی برقصد. چرا که بیشترین کاری را که در صورت عدم پایبندی یا تعلل ورزی در جزئیات فنی، از طریق شفاف سازی و حسابرسی لازم برای سانتریفیوژها، ممکن است صورت گیرد، بازگشت به تحریم های کنونی خواهد بود. در این جا می توان بالاترین امتیاز را به تهران برای تعلل ورزی و به تعویق انداختن داد. و این یعنی توانایی تهران در ادامه پروژه هسته ای خود از پشت پرده. کسی چه می داند شاید پیش از پایان یک سالی که برای تأخیر در دست یابی ایران به سلاح هسته ای، در این توافق تصویب می شود، باعث شود روزی جهان دیر از خواب برخیزد و ببیند که ایران دارای یک بمب هسته ای شده است که به واقعیت تبدیل شده است.

بنابراین راه حل چیست؟

در سایه حرکت غرب به سوی توافقی دیر یا زود، هیچ کس از نیت ایران اطمینان پیدا نمی کند. تا زمانی که هیچ عامل بازدارنده واقعی و عملی وجود ندارد، جایی برای اطمینان وجود ندارد مگر با تضمین توافق ، آنهم با استفاده از زور، و استفاده از آن بلافاصله پس از آن که نشانه ای از نقض ایران در جزئیات فنی در هر مرحله ای از مراحل، دیده شود. اگر تهران اصرار دارد که برنامه هسته ای او مسالمت آمیز است، و نیت تبدل آن را به برنامه نظامی ندارد، این امر به او ضرری نمی رساند. در مقابل ایالات متحده بخصوص، قادر به جلوگیری از هرگونه نقض قابل پیش بینی ایران، خواهد بود، چه امروز باشد یا یک سال دیگر یا پس از پایان یافتن مدت توافق یعنی ده سال دیگر. و بدین ترتیب جهان در نهایت مطمئن می شود که ایران آنها را با ساخت بمب هسته ای، شگفت زده نخواهد کرد که تنش را در منطقه و جهان بیش از آنچه در حال حاضر وجود دارد شعله ورتر کند.

می توان گفت که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج، با فشار وارد نیاوردن برای مشارکت در نشست های ۵+۱ از زمان آغاز این نشست ها، اشتباه بزرگی مرتکب شدند. چرا که آنها به رآکتورهای ایران نزدیک تر هستند و بیشترین تأثیر پذیری را از آنها دارند و همچنین بیشترین نگرانی را از نقش احتمالی ایران در منطقه دارند. هنگامی که از آقای یوسف علوی بن عبدالله وزیر امور خارجه عمان سؤال کردم که چرا کشورهای شورای همکاری خلیج در این مذاکرات شرکت نمی کنند؟ پاسخ داد: چرا باید شرکت کنیم.. ما اصلاً طرف نیستیم!

از خدا می خواهم و دعا می کنم که موضع وزرای خارجه دیگر کشورهای خلیج، این گونه نباشد.