بحران کم آبی امسال در چند صد شهر ایران گزارش شده است – عکس از ایرنا
رسانه های داخلی ایران طی چند روز اخیر، اخباری را مبنی بر واردات آب به ایران منتشر کرده اند که در جمع بندی آنها می توان دریافت وضعیت بحران کم آبی در ایران به شدت جدی است به طوری که مقامات ایران برای رهایی از این وضعیت در تازه ترین طرح خود به دنبال واردات آب هستند.
حمید چیت چیان وزیر نیرو ایران روز شنبه از اینکه واردات آب وابستگی ایجاد می کند ابراز نگرانی کرده و در همین حال گفته است: «در صورتی که واقعا نیاز داشته باشیم انتقال آب از تاجیسکتان صورت می گیرد.»
این اظهار نظر چندان هم غیرمنتظره نبود چرا که محمود احمدی نژاد در سفر نوروزی در سال ۱۳۹۱ به تاجیکستان موافقت نامه ای را مبنی بر واردات آب از تاجیکستان به امضا رسانده بود.
اقای چیت چیان پیش از این هم در دیداری در روز پنجم تیرماه با مراجع تقلید مذهبی در قم، از سرمایه گذاری وزارت نیرو برای انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان خبر داده بود.
وی دلیل انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان را مشکل کم آبی دانست و گفت: «با این انتقال مشکل آب استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس و یزد برطرف خواهد شد.»
از آنجایی که ایران با تاجیکستان مرز مشترک ندارد لذا آب باید از طریق خط لوله و از کشور افغانستان وارد ایران شود و به همین جهت موافقت نامه ای سه جانبه در این راستا به امضا رسیده است.
بر اساس آماری که مسئولان وزارت نیرو ایران اعلام کرده اند، تابستان امسال ۵۱۷ شهر در ایران با بحران کم آبی روبرو بوده اند.
همچنین چیت چیان از کاهش شدید بارندگی تا ۴۷ درصد در ۱۵ استان ایران خبر داده و گفته است: «در حوزه آب با وجود افزایش مصرف، ولی منابع آب در حال کاهش است و منابع آبی ما نسبت به گذشته از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به ۱۲۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.»
درباره واردات آب به ایران، عباس رجایی، نماینده مجلس ایران و رییس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست در دوره‌های هشتم و نهم مجلس ایران در گفت و گویی با که با روزنامه شرق چاپ تهران خبر وزیر نیرو را تایید کرده و گفته است: «مذاکراتی با تاجیکستان برای واردات آب انجام شده است. قرار شده به تاجیکستان نفت و گاز بدهیم و از آنها آب بگیریم.»
به گفته این نماینده مجلس ایران، «به دنبال واردات حدود دو تا سه میلیارد مترمکعب آب از تاجیکستان به ایران هستیم و تاجیک ها در این باره اعلام آمادگی کرده‌اند.»
همچنین علیرضا دائمی معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو ایران چندی پیش ضمن اعلام خبر واردات آب از کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ارمنستان گفته بود که “واردات آب یک برنامه دراز مدت و این طرح بسیار پرهزینه است و زمان اجرای آن دست‌کم سه سال خواهد بود”.
دکتر افشار سلیمانی، کارشناس نفت و انرژی، درباره انتقال آب تاجیسکتان به ایران به شرق پارسی گفت: «این بحث جدیدی نیست و در دهه گذشته هم بحث انتقال آب از تاجیسکتان به ایران مطرح شده بود اما این طرح تا این لحظه اجرایی نشده است.
همچنین گفته شده که ما نفت و یا گاز بدهیم و آب بگیریم هم به نظر من اشکالی ندارد می توان بر اساس نرخ مناسب این کار را انجام داد و ما به کشورهای اطراف هم مانند ارمنستان گاز می دهیم و برق تحویل می گیریم و یا اینکه با آذربایجان سوآپ داریم.»
وی افزود: «با توجه به اینکه ما مرز مشترک با تاجیکستان نداریم و باید از طریق افغانستان این امر صورت گیرد لذا هزینه های بسیار بالا و میزان واردات آب و زمان اجرایی طرح به صورت فنی و کارشناسی باید بررسی شود.»
دکتر سلیمانی با اشاره به این که ما دارای منابع غنی نفت و گاز در جهان هستیم ولی با وضعیت نابسامانی در عرصه اقتصادی رو به رو هستیم گفت: «ما می توانستیم بازیگر خوبی در عرصه انرژی در جهان باشیم اما نتوانستیم چرا که معمولا طرح هایی داده می شود که هیچ وقت عملی نمی شود و در حد گفته باقی می ماند. زمانی بحث باروری ابرها با مشارکت روسیه عنوان شد و زمانی هم بحث شیرین سازی آب دریای خلیج فارس و عمان و انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه. باید دید طرح انتقال آب از تاجیکستان تحت چه شرایطی و چگونه امکان پذیر می شود.»
از اوایل تابستان سال جاری و با گرم شدن هوا بحران آب شدت بیشتری بافت و بارها مسئولین از مردم خواسته اند در مصرف آب صرف جویی کنند. در پی این هشدارها سازمان آب تهران اعلام کرده است که آب سه هزار واحد مسکونی در تهران که بیش از ۵۰ مترمکعب در ماه مصرف داشته اند برای هفت ساعت قطع شد.
وضعیت بحران آب در ایران از اواسط سال گذشته نیز اعلام شده بود به طوری که رسانه‌های ایران از وضعیت «هشدارآمیز سدهای کشور» خبر داده بودند و نوشتند که حجم آب ۷۶ سد ایران در آبان ماه سال گذشته به کمتر از ۳۰ درصد ظرفیت مخزن این سدها رسیده بود.
این سدها شامل سدهای سفیدرود، لار، ستارخان، وشمگیر، گلستان ۱ و ۲، کرخه، سیمره، سیوند، زاینده‌رود، ساوه، جیرفت، ۱۵ خرداد، ملاصدرا، کارده، مهاباد، علویان و استقلال می‌شوند.
هشت سال پیش نایب رئیس بانک جهانی هشدار داده بود که جنگ های آینده بر سر آب خواهد بود، نه نفت. هشداری که حکایت از یک بحران داشت و دارد. در ۵۰ سال گذشته هم ۳۷ مورد خشونت بین کشورها بر سر آب گزارش شده است که ۳۰ مورد آن به خاورمیانه مربوط می شود.
در تقسیم‌بندی‌های جهانی، ایران جزء مناطق خشک به حساب می آید. سال گذشته تنش هایی بر سر آب در اصفهان و یزد رخ داد. برخی از مسئولان بر این باورند که اگر این تنش ها، مدیریت نشود به درگیری های فراگیر داخلی بر سرموضوع آب کشیده می شود، چرا که یکی از مشکلات عمده درخصوص منابع محدود آب، افزایش روزافزون تعداد افرادی است که در مصرف آب شریک می‌شوند.
