حضور گردشگران خارجی در ایران
مقامات و فعالان بخش گردشگری ایران در شوک افزایش بی سابقه ورود گردشگران اروپایی به ایران هستند. مسعود سلطانی فر رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران می گوید که در ۴۵ روز اخیر و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میزان ورود گردشگران اروپایی به این کشور۲۴۰ درصد و میزان ورود گردشگران آمریکایی به ایران ۴۰۰ درصد افزایش نشان می دهد.
اصفهان ، یزد و شیراز سه شهر تاریخی که در مرکز ایران واقع شده اند در مرکز توجه گردشگران غربی هستند. “اصغر نبیل” رییس هتل های مشیرالممالک در یزد و هتل چمران در شیراز به شرق پارسی می گوید: «فکر می کنم این اولین بار پس از ۱۱ سپتامبر باشد که ما شاهد این میزان از گردشگران غربی به ایران هستیم. البته ما پیش بینی می کردیم که با روی کار آمدن دولت روحانی و بهتر شدن فضای روابط ایران و غرب، امسال گردشگران بیشتری به سمت ایران بیایند، اما پیش بینی این حجم ورود گردشگر به ایران را نداشتیم و تقریبا غافلگیر شده ایم. از همین الان و تا چند ماه آینده ظرفیت های هتل های بزرگ در یزد، شیراز و اصفهان پر شده است.»
اصفهان شهر توریستی ایران که این روزها مهامان گردشگران خارجی است
نبیل در خصوص چرایی استقبال گسترده گردشگران اروپایی می گوید: «گردشگران اروپایی به ویژه ایتالیایی و اسپانیایی معمولا برای تعطیلات خود کشورهای شمال آفریقا، مصر و سوریه را انتخاب می کردند، اما به خاطر ناآرامی های این مناطق و بهبود وضعیت ایران و غرب، گردشگران اروپایی میل به دیدار از ایران دارند. البته در کنار این موضوع باید به افت قیمت ریال ایران هم توجه کرد که ایران را برای بسیاری از اروپایی ها تبدیل به مقصدی ارزان قیمت کرده است.»
مرتضی رحمانی موحد معاون سازمان دولتی گردشگری و میراث فرهنگی ایران گفت: «از ۲۱ مارس تا ۲۰ آوریل (فروردین ماه)، چهار هزار و ۵۹۴ گروه گردشگری خارجی از ایران بازدید کرده اند، بیش از دو برابر تعدادی که در مدت مشابه سال قبل از ایران بازدید کرده بودند.»
در دو سال گذشته و همزمان با افزایش تحریم های اقتصادی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران، نرخ دلار و یورو افزایش بی سابقه ای را تجربه کرد و این ارزها تا سیصد درصد رشد را تجربه کردند. حسن روحانی که از سال گذشته وارد ساختمان ریاست جمهوری ایران شد، یکی از سیاست های دولت خود را حمایت از بخش گردشگری اعلام کرد. دولت ایران که با مشکلات عمده اقتصادی دست و پنجه نرم می کند و نمی تواند همچون دو سال پیش هزینه های خود را از طریق فروش نفت به دست بیاورد، اینک تلاش دارد تا با اتخاذ سیاست های تازه و جذب گردشگران اروپایی منبع تازه درآمد برای خود پیدا کند.
چند روز پیش و در یک رویداد قابل تامل، وزیر اطلاعات ایران در جمع فعالان صنعت گردشگری حاضر شد و گردشگری را موضوع بسیار مهمی برای اقتصاد کشور توصیف کرد و تاکید کرد که دیدگاه وزارت خانه تحت مدیریت او برداشتن مشکلات موانع بر سر راه توسعه گردشگری در ایران است.
تصویر هتلی در شهر یزد یکی از شهرهای توریستی ایران
بر اساس گزارش های جهانی، ایران در زمره ۱۰ کشوری است که بیشترین مراکز تاریخی و توریستی را در خود جای داده است، اما سیاست های دولتهای حاکم در ایران در چند دهه اخیر و روابط پر فراز و نشیب ایران با کشورهای خارجی، مانع رشد صنعت گردشگری در ایران شده است؛ به گونه ای که رتبه ایران در میان ۱۴۰ کشور در جذب گردشگر جهان ، جایگاهی بهتر از ۱۱۳ ام ندارد.
مظفر صناعی مسئول یکی از آژانس های گردشگری در تهران در گفتگویی تلفنی با شرق پارسی افزایش ورود گردشگران اروپایی به ایران را تائید می کند، اما همزمان از مشکلات این صنعت در ایران نیز می گوید: «تقریبا یکی از مشکلات اصلی این روزهای ما پیدا کردن هتل و اتاق خالی در شهرهای توریستی ایران به ویژه شیراز، اصفهان و یزد است. از همین اکنون نیز تقریبا برای ماه های سپتامبر و اکتبر ظرفیت بسیاری از هتل ها در این شهرها پر شده است، اما باید توجه داشته باشیم که با وجود افزایش خیره کننده ورود گردشگران اروپایی و آمریکایی به ایران، بازهم در مقام مقایسه با کشورهایی نظیر ترکیه، صنعت گردشگری در ایران بسیار نحیف و ناچیز است.»
صناعی می گوید: «ما در زمینه گردشگری سرمایه گذاری مناسبی انجام نداده ایم. به عنوان نمونه در چند سال اخیر ما تنها شاهد راه اندازی یک هتل جدید در تهران بوده ایم، اغلب هتل های فعال و معروف تهران هنوز هتل های پیش از انقلاب ۱۹۷۹ هستند. مقام های دولتی از ورود بیش از ۴ میلیون گردشگر به ایران صحبت می کنند که البته من فکر می کنم تنها حدود ۳۰۰ هزار نفر از اینها گردشگر به معنای واقعی کلمه باشند در حالی که فقط در فصل تابستان گذشته از ایران حدود دو میلیون گردشگر به ترکیه رفتند. هنوز در مقام مقایسه بسته های سفر به ایران برای اروپایی ها بسیار گرانتر از سفر به ترکیه است. اما تغییر فضای رسانه های غربی نسبت به ایران به خصوص پس از توافق موقت هسته ای میان ایران و غرب، خیلی ها را کنجکاو به دیدار از ایران کرد.»
هتل معروف عباسی در اصفهان
ستاره صفرزاده از کارشناسان گردشگری در شهر کویری یزد نیز در گفتگو با شرق پارسی از افزایش سرمایه گذاری در صنعت هتل داری می گوید: «در ظرف ماه های اخیر و با افزایش ورود گردشگران، بسیاری از هتل های دو ستاره و کوچک به فکر ارتقای کیفیت و خدمات خود افتاده اند و رقابتی بین هتل های کوچک راه افتاده است تا آنها هم بتوانند مکان های خود را مناسب برای پذیرش گردشگران غربی کنند. این فقط منحصر به شهر یزد نمی شود حتی شهرهای کوچکی چون میبد و مهریز نیز شاهد گرایش به سرمایه گذاری در هتل ها و ارتقای کیفیت مراکز اقامتی هستند.»
این کارشناس حوزه گردشگری تاکید می کند که از چند سال پیش که او وارد این فعالیت شده است، هرگز فعالان این صنعت را تا این اندازه راضی و امیدوار ندیده است.
در تهران مظفر صناعی در خصوص تنوع گردشگران می گوید و اینکه ایتالیایی ها در صدر ورود به ایران هستند و پس از آن اسپانیایی ها و گردشگران فرانسوی و آلمانی. صناعی می گوید: «امسال گردشگران بسیار زیادی از آمریکا و کانادا هم داشتیم، البته از این دو کشور بیشتر گردشگران مذهبی را داشتیم، یعنی شیعیانی که برای دیدار از شهرهای مشهد و قم به ایران می آیند، اما گردشگران اروپایی بیشتر برای دیدار از مراکز فرهنگی و تاریخی ایران وارد کشور می شوند. امسال حتی تورهایی از لبنان و روسیه هم داشتیم به عنوان مثال در این فصل ما تنها دو تور از کشور روسیه داشتیم، اما برای سپتامبر و اکتبر ما میزبان شش تور خواهیم بود که خود نشان از افزایش تصاعدی اشتیاق به دیدن مراکز فرهنگی و تاریخی ایران دارد.»
هتل معروف عباسی در اصفهان
تحریم های گسترده بانکی علیه ایران موجب شده است تا سرمایه گذاری در ایران با مشکل همراه باشد و سرمایه گذاران خارجی نتوانند در صنعت هتلداری و گردشگری ایران سرمایه گذاری کنند. برای ساخت یک هتل نیز معمولا به سه تا چهار سال زمان نیاز است. با توجه به کمبود فعلی هتل در ایران و به رغم استقبال گردشگران برای ورود به ایران پیش بینی افزایش بیشتر ورود گردشگران خارجی به این کشور دور از ذهن است. در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر تمایل مالک مجموعه هتل های “روتانا” برای تاسیس هتل در ایران منتشر شده بود که هنوز چنین خبری از سوی مقامات ایران تائید نشده است. از زمان انقلاب ایران تاکنون هیچ هتل خارجی در ایران اقدام به تاسیس شعبه های خود نکرده است.
اصغر نبیل که هتل هایش در شیراز و یزد فعال هستند تاکید می کند که با این زیر ساخت های محدود و تعداد اندک هتل در ایران، برای سال آینده نمی توان انتظار ورود حجم گسترده تری از گردشگر به ایران داشت. او می گوید: «اینکه هتل های ما از همین الان و برای چند ماه دیگر تکمیل شده است و آژانس ها دایم با ما تماس می گیرند و نمی توانند جایی را برای گردشگران بیشتر پیدا کنند نشان می دهد که ظرفیت گردشگری ما بسیار پایین است و تنها با ورود چند صد هزار گردشگر طرفیت ما پر می شود. این در حالی است که برخی کشورهای همسایه در سال های اخیر به صنعت هتلداری توجه کردند و اکنون ظرفیت های چند میلیون نفری دارند.»
صناعی در خصوص ورود گردشگران از کشورهای عربی به ایران نیز می گوید: «سال گذشته بیش از یک و نیم میلیون گردشگر عراقی وارد ایران شدند. اغلب این گردشگران شهرهای مشهد و قم را برای سفر انتخاب می کنند و البته سواحل و جنگل های سرسبز حاشیه دریای خزر را نیز برای تفریح و گردش انتخاب می کنند. گروهی زیادی از گردشگران عراقی البته برای درمان هم به ایران می آیند، اینها توریست سلامت خوانده می شوند که ایران نیز در سال های اخیر سرمایه گذاری و توجه زیادی را در این خصوص انجام داد. البته گردشگران عرب در حوزه سلامت تنها منحصر به عراقی ها نمی شود از کشور عمان عده زیادی برای چشم پزشکی به شیراز می روند یا از کشور کویت بسیاری های برای جراحی های زیبایی به ایران می آیند چون از یک طرف پزشکان ایرانی خوشنام هستند و امکانات پزشکی در ایران مهیا است و هم اینکه انجام اینگونه جراحی ها و پروسه های پزشکی در ایران ارزان است.»
او در مورد ورود گردشگر از کشورهای حوزه خلیج فارس نیز می گوید: «به نظر می رسد هنوز باید منتظر آب شدن بیشتر یخ های روابط ایران و کشورهای عربی باشیم. البته ما همیشه شاهد ورود گردشگران سلامت و مذهبی از این کشورها به ایران بوده ایم، اما همواره نگاه سیاسی دولت ها تاثیر زیادی بر صنعت گردشگری دارد. همانگونه که در ایران با تغییر رییس دولت شاهد افزایش گسترده ورود گردشگران غربی بودیم، انتظار می رود کاهش تنش ها و اختلافات با برخی کشورهای عربی در حوزه جنوب خلیج فارس نیز موجب رغبت بیشتر آنها برای سفر به ایران و دیدار از شهرهای تاریخی و یا سواحل سرسبز شمالی ایران کند.»
