مردم ایران در پی تحریم های غرب از مشکل کمبود دارو هم رنج می برند – عکس از ایسنا

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در پیامی به ایرانیان به مناسبت عید نوروز، وعده داد که پایبندی ایران به تعهدات بین المللی، می تواند سرآغاز یک رابطه خوب میان دو کشور باشد. وی با تاکید بر سیاست دیپلماتیک برنامه هسته ای ایران و تقدیر از حسن انتخاب رئیس جمهور حسن روحانی توسط مردم ایران، گفت: «مشکلات اقتصادی که بسیاری از ایرانیان از آن رنج می برند، به علت انتخاب های رهبر ایران است».

علی رغم اعتراف مقامات ایرانی به سوءمدیریت اقتصادی این کشور در دوره رئیس جمهور سابق محمود احمدی نژاد، آنها عادت کرده اند که غرب را به مبارزه بطلبند و نه بالعکس.

آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران چندی پیش به مناسبت عید نوروز بدون اشاره به پیام اوباما گفت: مردم ایران می دانند که آمریکایی ها بی فرهنگ هستند، و در میان شعارهای «مرگ بر آمریکا» حاضران در شهر مشهد، آمریکا را دشمن، دیکتاتور و سلطه طلب توصیف کرد.

همچنین شبکه اول تلویزیون ایران حمله ای گزنده علیه خانم کاترین اشتون مسئول سیاست خارجه اروپا راه انداخت و او را عجوزه زشت، و بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد را عروسک و کشورهای غربی را مجموعه ای از حیوانات توصیف کرد.

در حال حاضر مذاکره در اروپا برای تشکیل آنچه که به عنوان «هیئت ایران» شناخته شده به منظور «از سرگیری مذاکرات سیاسی» در حال برگزاری است.

رئیس جمهور اوباما اماده است که به پایان سیاستش در ایران برسد، و امیدوار است که ایران مرتکب هیچ حماقتی نشود. اما این حسرت امریکایی و اروپایی در مقابل ایران نمی تواند پنهان شود یا شرایط دشوار کنونی کشور را پوشش دهد، مشکلات داخلی این شرایط را تهدید می کند، این مسئله ای است که اوباما خواهان آن نیست. زیرا در این شرایط باید موضع خود را هر چند بصورت شفاهی اتخاذ کند: آیا از ملت ایران حمایت کند یا به دلجویی از رهبر انقلاب ادامه دهد؟

آیت الله خامنه ای در سخنرانی نوروزی در شهر مشهد با تکیه بر اقتصاد و فرهنگ دولت روحانی را از هرگونه اقدام در زمینه گشایش بازداشت.

دو هفته پیش روحانی در سخنرانی حماسی علی رغم تعطیلی روزنامه های اصلاح طلب از آزادی مطبوعات دفاع کرد. وی، یا آیت الله خامنه ای، یا اوباما و یا غرب به افزایش قابل توجه اعدام از زمان ورود روحانی به قدرت اشاره نکردند.

روز پنج شنبه گذشته رهبر انقلاب ایران مانعی در برابر افکار روحانی ایجاد کرد و گفت: آزادی مطلق در هیچ نقطه از جهان(…) نیست. در ایالات متحده هم خطوط قرمز موجود است. چگونه می توانند از ایران انتقادکنند و از ما انتظار داشته باشند که خطوط قرمز خود را نادیده بگیریم.

به علت نگرانی رهبر انقلاب ایران درباره مسائل فرهنگی و دیدگاه های دولت، وی در سخنرانی دو هفته پیش خود در مقابل مجلس خبرگان گفت که فرهنگ از اقتصاد مهم تر است. اما عبدالنبی صداقات نماینده وی در نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: «حساس ترین مسئولیت سپاه پاسداران مربوط به عقیده، فرهنگ و ارزش های معنوی است». به گفته آیت الله کاظم صدیقی خطیب نماز جمعه تهران، « کسانی که سعی می کنند فرهنگ ملی را از بین ببرند جاهل و مزدور بیگانگان هستند».

از سوی دیگر، آنچه که دال بر دوگانگی سیاست موجود در ایران است این است که هیات نظارت بر مطبوعات روزنامه «۹دی» را که نماینده مجلس حمید رسائی منتقد اصلی سیاست های روحانی صاحب امتیاز آن است، توقیف کرده است. این روزنامه پیش از آن توافق نامه موقت هسته ای را محکوم و روحانی را دروغگو خوانده بود. این روزنامه با آیت الله مصباح یزدی مرتبط است که رهبری تندروها علیه روحانی را برعهده داشت.

رهبر انقلاب ایران در سخنان خود به منظور غلبه بر مشکلات و تحریم های غرب به تکیه بر اقتصاد مقاومتی تاکید کرد و افزود: « نباید انتظار داشته باشیم که تحریم ها برطرف شود، بلکه فعالیت در جهت ساخت اقتصاد برای جلوگیری از عوامل ضعف نیرومند تر است».

اما شش ماه پس از ورود روحانی به قدرت و وعده های او، امید به بهبود اقتصادی در همه زمینه ها در میان ایرانیان از جمله افرادعادی، سرمایه گذاران و صاحبان مشاغل به سرعت متلاشی می شود؛ اقتصاددانان می گویند ارز موجود در بودجه دولت رو به پایان است. از این رو تنها راه روحانی توسل به فشرده کردن هزینه ها است.

کاهش گسترده نظام پشتیبانی سخاوتمندانه در هفته ها و ماه های آینده منجر به ناآرامی های ملی بزرگی در کشور خواهد شد. غرب معتقد است که ناآرامی های احتمالی روحانیون در ایران را به تسریع در حل مشکل هسته ای با غرب سوق خواهد داد تا تمرکز بر بهبود فرصت های اقتصادی در مقابل هم وطنان «خرد شده» برای آنها امکان پذیر شود. (در پیام آخر اوباما به ایرانیان به این فرصت ها اشاره شده بود).

بار اقتصادی بلافاصله پس از دعوت رهبر معظم انقلاب به «اقتصاد مقاومتی» افزایش یافته است. زیرا روز پس از جشن های عید نوروز قیمت ها در سراسر ایران بطور فزاینده افزایش یافت. حذف یارانه های دولتی آغاز شده است و در مدت چند هفته قیمت بنزین سه برابر، قیمت برق ۲۵% و قیمت آب ۲۰% افزایش خواهد یافت، در حالی که قیمت آرد دوبرابر شده است.

این همه چیز نیست؛ زیرا انتظار می رود که دولت بزودی برنامه ای را اجرا کند که طی آن ۹۰% ایرانیان در دریافت یارانه از دولت مورد بررسی قرار خواهند گرفت. دولت معتقد است که میلیون ها نفر هستند که به این مبلغ ۱۸ دلار نیازی ندارند، این امر هزینه های دولت را سالانه ۵۰ میلیارد دلار افزایش می دهد و تورم را که به ۳۷% رسیده است، دامن می زند.

۲۵% بودجه دولت که بالغ بر ۴۰۰ میلیارد دلار است، صرف یارانه می شود و ادامه آن غیر ممکن است، بویژه اینکه تحریم های غرب، صدور نفت طبق روال معمول را دشوار ساخته است صادرات نفت ایران به نصف (یک میلیون بشکه) کاهش یافته است. این امر مبلغ ۱۰۰میلیارد دلار از ارز کشور برای ایران هزینه دربرداشته است.

معلوم نیست که واکنش ایرانیان در برابر دور جدید افزایش قیمتها پس از سالها مشکلات داخلی اقتصادی بویژه در دو سال اخیر چه خواهد بود.

آیت الله خامنه ای هشدار داده است که «فراموش کردن فقرا یک صفت غیراسلامی است»، تحلیلگران در تفسیر این عبارت گفته اند: «شرایط برخی از مشکلات را برای ما ایجاد می کند». روحانی در پاسخ به این هشدار در ماه گذشته به مدت کوتاهی اقدام به توزیع کالای غذایی رایگان میان بعضی از فقرا کرد.

بدون شک غرب از ناآرامی اقتصادی به عنوان ابزار فشار در مذاکرات با ایران استفاده خواهد کرد. اوباما در پیام خود به روحانی متذکر شد که چگونه او در رقابت انتخاباتی خود تقویت اقتصاد ایرانی، بهبود سطح زندگی ملت ایران و پیوستن به جامعه بین المللی را برعهده گرفت و به ملت ایران گفت:« او با حمایت قدرتمند مردم انتخاب شده است»!

روحانی می داند که داخل حلقه بسته ای گرفتار شده است و پای بندی به شروط غرب در رابطه با برنامه هسته ای ایران منجر به بهبود شرایط اقتصادی در داخل ایران می شود. فردی گفته است که ایران پس از رفع تحریم ها فقط با نفت مانند ترکیه خواهد شد.

او نیز می داند، که غرب می داند که قدرت در دستان او نیست بلکه در دستان رهبر انقلاب ایران است. رهبر ایران معتقد است که «اقتصاد مقاومتی» این وضعیت را نجات می دهد، در واقع اینها کلماتی هستند که از کاهش درد و رنج فقرا عاجزند.

رئیس جمهور روحانی معتقد است سفر اشتون به تهران موفقیتی دیپلماتیک محسوب می شود و خواهان بازاریابی تصویر باز ایران در غرب است.

برنامه های رهبر انقلاب ایران کاملا متفاوت است: وی خواهان لغو بدون شرط تحریم ها، نجات نظام سوریه،… همچنین ابقاء قدرتمند خط مقدم دفاع خود یعنی حزب الله در لبنان و سوریه است. همه این خواسته ها میلیاردها دلار هزینه دارد، اما ملت ایران می تواند صبر کند زیرا اراده ای جدیدی وارد خط اراده ها شده است و آن این است که اگر روسیه از ایران بخواهد که در درگیری جدیدش با غرب بر سر مسئله اوکراین در جبهه او قرار گیرد، چه اتفاقی می افتد؟

سوال این است : آیا ملت ایران در این هنگام یا پس از آن هم صبر خواهد کرد؟