میساء صبیحی در صحنه ای از تئاترش با عنوان «سر و ته« بازی می کند
میساء صبیحی، هنرمند و شخصیت دانشگاهی سعودی است که نخستین تئاتر خود با عنوان “سر و ته” را در جشنواره ادینبرو اجرا می کند. وی بدین ترتیب نام خود را به عنوان نخستین بازیگر سعودی که در این جشنواره ۶۶ ساله ایفای نقش می کند، به ثبت می رساند.
این نمایش که صبیحی در آن چند نقش مختلف را بازی می کند، به واقعیت دنیای زنان سعودی می پردازد. تلاش صبیحی آن بوده که در این نمایش نگاهش بیشتر نزدیک به واقعیت باشد تا آن چه که مخاطب غربی انتظار دارد.
صبیحی درباره عنوان این نمایش به الشرق الاوسط گفت: «من اصراری بر ترجمه کلمه به کلمه نداشتم. از آن جایی که این نمایش درباره موضوع عشق، ازدواج و طلاق بود، نمایش عربی با عنوان “تبریک” روی صحنه رفت. ما خیلی اصرار داشتم که آن را به انگلیسی ترجمه نکنم.»
وی درباره ارتباطش با تئاتر چنین گفت: «این اولین نمایش من است. از کودکی به تئاتر علاقه زیادی داشتم. در مدرسه و دانشگاه خودم را با تئاتر سرگرم می کردم. پیشتر چند نمایشنامه نوشته بودم. اما این کارم اولین نمایشی است که رو ی صحنه می رود و توفیقاتی کسب می کند.»
صبیحی با اشاره به تجربه اش در جشنواره ادینبرو می گوید: «من پیشتر به جشنواره ادینبرو آمده بودم. همان وقت متوجه شدم که شرکت در این جشنواره گران و هزینه بر خواهد بود. همین شد که تصمیم گرفتم کمی پول جمع کنم و این نمایش را تنظیم کنم.»
صبیحی به اسکاتلند برگشت تا اولین بانوی سعودی باشد که در جشنواره ادینبرو نمایشش به صحنه می برد. صبیحی به صف “اولین های” بانوان هنرمند سعودی پیوست که کارشان را بین المللی کردند.
به تازگی هیفاء المنصور فیلم «وجده» را کارگردانی کرد. این فیلم که اولین بار در لندن به نمایش درآمد، نخستین فیلم بلندی است که به طور کامل در عربستان سعودی فیلمبرداری شد.
نمایشنامه “سر و ته” تماما کار صبیحی است. او هم تهیه کننده و هم کارگردان این نمایش بوده است. او نورپردازی و دکور را هم خود آماده و بر آن نظارت کرد. صبیحی درباره محوری بودن نقش خودش چنین می گوید: «این واقعیت را رد نمی کنم که تیمی داشتم که با من همکاری می کردند. اما بیشتر ایده ها از ایده های خودم بود. برای مثال تصمیم گرفتم که سن را به سه اتاق مجزا تقسیم کنم و نورپردازی آن ها را هم خودم طراحی کردم.»
نمایش بیشتر از یک کاراکتر دارد و صبیحی خودش همه کاراکترها را بازی می کند. او راوی داستان و رابط بخش های گوناگون است. او برای ارتباط برقرار کردن با تماشاچی از نقش خود خارج می شود و مستقیم با تماشاچی صحبت می کند. او حتی در صحنه عروسی از تماشاچی می خواهد که سنتی برقصد.
کارگردان “سر و ته” تاکید می کند که برای تنظیم داستان نمایشش از جامعه الهام گرفته است. او می گوید: «جامعه صدای زنان سعودی در موقعیت های مختلف را بهتر بازتاب می دهد. من از همنشینی با دوستانم و ماجراهایی که آن ها در ازدواج و طلاقشان تجربه کردند، الهام گرفتم. تجربه خودم از طلاق و زندگی در پادشاهی عربستان سعودی به عنوان زن مطلقه را هم در نمایشم بازتاب دادم.»
پیش از جشنواره ادینبرو، صبیحی کارش را در کالج عفت در جده و سالن های کوچک در نیویورک و کنتیک به نمایش گذاشته بود که بازخوردهای خوبی برای کارگردان به دنبال داشت. او می گوید: «نمایش خیلی خوب پذیرفته شد، مخاطبان مرا تشویق و پشتیبانی می کردند.»
پس از نمایش در ادینبرو، صبیحی می خواهد نمایشش را به عربستان ببرد و در سالن های مختلف آنرا اجرا کند. او در این باره می گوید: «ما نباید به ادینبرو بسنده کنیم و باید نمایشمان را به عربستان و دیگر کشورهای عربی ببریم. بسیاری از مردم هنوز این نمایش را ندیده اند و علاقه مندند آن را ببینند.»
از دیدگاه صبیحی این نمایش تلاش دارد صدای زنان سعودی را به دنیای خارج از مرزهای عربستان برساند. او تاکید دارد: «ما می خواهیم به دنیا نشان دهیم که ما فعالیم و می خواهیم تصویر کلیشه از زنان عرب که همیشه در جامعه مظلوم واقع می شوند و منفعل هستند را بشکنیم.»
این هنرمند سعودی ابزار امیدواری می کند که «پیامش با موفقیت به مخاطب منتقل شده باشد» چرا که او از برخی تماشاچی هایش شنیده است که «این نمایش نظرشان را درباره زنان سعودی» عوض کرده است.
