اورهان پاموک، نویسنده ترک، نشان افتخار یا لژیون دونور فرانسه، که بزرگترین نشان دولتی این کشور است با حضور وزیر فرهنگ فرانسه دربافت کرد.
در این سفر، نشان افتخار یا لژیون دونور فرانسه، که بزرگترین نشان دولتی این کشور است با حضور وزیر فرهنگ فرانسه به این نویسنده اهدا شد.
وزیر فرهنگ فرانسه هنگام اهدای نشان افتخار به پاموک او را به «ویکتور هوگو» تشبیه کرد و گفت: «فرانسه به خاطر سبک اصیل و غیرقابل باوری که دارید و همچنین به خاطر طرز فکری که عرضه می‌کنید، آثارتان را بسیار دوست دارد. کتاب‌های برف و کتاب سیاه شما برای ما حکم آثار کلاسیک را پیدا کرده‌اند. به استانبول از دریچه کتاب‌های شما نگاه می‌کنیم. به علت تعریفی که از استانبول کرده‌اید، شما را به ویکتور هوگو تشبیه می‌کنیم. قدرت بیان و تعریف شما از استانبول به زبان ویکتور هوگو در تعریف انسان‌های فقیر و مستمند در کتاب بینوایان شباهت بسیاری دارد.»
همچنین پیش از مراسم اهدای لژیون دونور، از پاموک دعوت شده بود که از بخش مربوط به هنر اسلامی موزه لوور که به تازگی افتتاح شده، دیدن کند و در جمع علاقه‌مندان فرانسوی‌زبان خود حضور یابد. او هم شرکت کرد و گزیده‌ای از آثار این نویسنده ترک با حضور خوانندگان کتاب‌هایش خوانده شد.
نام مراسم اورهان پاموک در لوور «بی‌گناهی آثار» بود که از ابتکار این نویسنده ترک در تأسیس «موزه بی‌گناهی» همزمان با انتشار کتابی به همین نام گرفته شده بود.
اهدای بزرگترین جایزه فرهنگی دانمارک به پاموک
همچنین در ماه مه گذشته، این نویسنده جایزه سانینگ، بزرگترین جایزه فرهنگی دانمارک را برای نوشتن کتابی که به عقیده برگزار کنندگان این جایزه اندوه جامعه ترک میان فرهنگ شرق و غرب را یادرآوری می‌کند نیز دریافت کرد.
این جایزه از سوی دانشگاه کپنهاگ به اثری در زمینه فرهنگ اروپا داده می‌شود. جایزه سونینگ هر دو سال یک‌بار اعطا می‌شود و ارزش آن یک میلیون کرون دانمارک برابر با ۱۳۴ هزار یورو است. این جایزه در دو دوره قبلی به شاعری آلمانی و نویسنده‌ای ایتالیایی اعطا شده است.
اما شهرت پاموک و دریافت جایزه‌های معتبر و مستقل خارجی به پیش از اعطای نوبل ادبی به او مربوط می‌شود. پاموک سومین رمانش، قلعه سفید را که منتشر کرد، روزنامه نیویورک تایمز در مورد او نوشت: «اورهان پاموک ستاره جدیدی است که از شرق طلوع کرده است.»
در واقع پاموک، نویسنده‌ای است که برای نوشتن کتاب‌هایش از تاریخ کشورش و فضای شهر محل تولدش استانبول بهره می‌گیرد؛ شهری که در واقع به منزله پلی بین اروپا و آسیا است. برای پاموک آنچه طی قرن‌ها در کشورش رخ داده، بسیار اهمیت دارد و به عنوان یک نویسنده که تکنیک‌های داستان‌نویسی مدرن را خوب می‌داند، توانسته محبوبیت فراوانی در بین خوانندگان ترک و دیگر ملیت‌ها کسب کند.
اورهان پاموک، نویسنده ترک، نشان افتخار یا لژیون دونور فرانسه، که بزرگترین نشان دولتی این کشور است با حضور وزیر فرهنگ فرانسه دربافت کرد.
ارسلان فصیحی، مترجم آثار او در ایران یک روز پس از انتخاب این نویسنده به عنوان برنده نوبل در گفت‌وگو با روزنامه سرمایه در مورد اهمیت او گفت: «پاموک نویسنده ماهر و توانایی است که تمام تکنیک‌های نویسندگی را می‌شناسد و آنها را به کار می‌گیرد. او ادبیات کلاسیک را خیلی خوب می‌شناسد. به ویژه بر ادبیات کلاسیک شرق بخصوص مولانا، شاهنامه و منطق الطیر احاطه عجیبی دارد. حتی خودش می‌گفت که «کتاب سیاه» را با الهام از منطق‌الطیر عطار نوشته است.»
هرچند اورهان پاموک نویسنده‌ای است که نقش صبر و بردباری را در نویسندگی مهمتر از الهام می‌داند اما به عقیده منتقدان ادبی، پاموک نویسنده‌ای است که ذهنی خلاق دارد و می‌تواند از هر موضوعی الهام بگیرد.
به عقیده یک نویسنده و روزنامه‌نگار انگلیسی که در مراسم بزرگداشت اورهان پاموک در ایران حضور داشت، اورهان پاموک آدم تنگ‌نظری نیست که باید یک مسیر را انتخاب کند، بلکه می‌تواند از همه جا الهام بگیرد و کتابی درست کند که شاید قابل تعبیر کردن نیست.
پاموک در گفت‌وگویی با روزنامه لوموند، پنج ماه پیش از برگزیده شدن برای نوبل ادبی گفته بود: «به نظر من راز نویسندگی در الهام نیست که معلوم نیست از کجا می‌آید، بلکه در سماجت و صبر است. آن تعبیر زیبای ترکی، با سوزن چاه کندن، به نظرم می‌رسد که وصف حال نویسنده‌ها است. صبر فرهاد را که به خاطر عشقش کوه‌ها را می‌کند دوست دارم و درک می‌کنم. آنجا که در رمانم «نام من سرخ» از نقاش‌های قدیم ایران صحبت می‌کنم که سال‌ها با اشتیاق نقش اسب می‌کشند، چندان که آن را از برمی‌کنند و حتی با چشمان بسته می‌توانند اسبی زیبا بکشند، می‌دانم که از پیشه نویسندگی و از زندگی خودم نیز صحبت کرده‌ام.»
کتاب‌های اورهان پاموک به بیش از ۵۰ زبان دنیا ترجمه شده است. هرچند به گفته خودش وقتی آثارش گل کرده با اقبال کمتری در ترکیه مواجه شده است. از سویی پاموک مورد تنفر برخی از ناسیونالیست‌های کشورش واقع شده چون از موضوعاتی حرف زده که مدت‌ها تابو بود‌ه‌اند، مثل رفتار آنکارا با کودکان کرد یا قتل عام ارامنه در دوران امپراتوری عثمانی.
او بارها از سوی ناسیونالیست‌های کشورش به مرگ تهدید شده، اما این موضوع او را هرگز از نوشتن بازنداشته است. خودش در سخنرانی مراسم اهدای نوبل می‌گوید: «می‌نویسم چون از دست همه شما، از دست همه عصبانی‌ام. می‌نویسم چون با تغییر دادن واقعیت است که می‌توانم واقعیت را تاب بیاورم. می‌نویسم چون می‌خواهم همه دنیا بداند من، دیگران، همه ما در استانبول، در ترکیه چگونه زندگی می‌کردیم و چگونه زندگی می‌کنیم.»
پاموک در ایران
اما پاموک در ایران نویسنده کمتر شناخته شده‌ای است. آشنایی ایرانیان با پاموک از طریق سه کتاب «قلعه سفید» و «زندگی نو» با ترجمه ارسلان فصیحی و «نام من سرخ» با ترجمه عین‌الله غریب برمی‌گردد.
هرچند در سال ۱۳۸۲ این نویسنده به ایران سفر کرد و مجله بخارا به همراه نشر ققنوس پس از اعطای نوبل ادبیات به این نویسنده، بزرگداشتی را برای او در خانه هنرمندان برپا کرد اما دیگر آثار پاموک در ایران مجوز انتشار نگرفته‌اند.
دلیل این موضوع شاید به محتوای آثار او برگردد اما دلیل دیگری که شاید برای این کار می‌توان دریافت، این است که پاموک نخستین نویسنده مسلمانی بود که با فتوای قتل سلمان رشدی از سوی آیت الله خمینی مخالفت کرد.
