پروفسور احسان یارشاطر
پروفسور احسان یارشاطر، مدیر مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه کلمبیا، و جمعی از اعضای جامعه مطالعات ایرانشناسی نسبت به اعطای کرسی پورداوود در مطالعات ایران باستان در دانشگاه پرینستن اعتراض کردند.
کرسی پور داوود از کرسی های مهم در عرصه مطالعات ایران شناسی محسوب می شود که توسط خانم شارمین و آقای بیژن مصور رحمانی وقف دانشگاه پرینستن شده است.
دو ایرانی با وقف مبلغ ده میلیون دلار کرسی پورداوود در مطالعات ایران باستان را ایجاد کردند
این دو ایرانی با وقف مبلغ ده میلیون دلار کرسی پورداوود در مطالعات ایران باستان را ایجاد کردند.
اخیرا در پی انتصاب یکی از محققان غیر ایرانی که اتفاقا یونان شناس هم است به ریاست این کرسی، موجب اعتراض جمعی از محققان و ایران شناسان شده است. این کرسی به یاد و جایگاه والای ابراهیم پورداوود، یکی از محققین بزرگ ایرانی که پایه گذار دانش اوستاشناسی در ایران بوده است تاسیس شد.
یارشاطر در نامه ای نسبت به این انتصاب اعتراض کرده و در بخشی از نامه خود آورده است “امید محققان مطالعات ایران شناسی بر آن بود که نامگذاری کرسی، نشان دهنده تمرکز این سمت بر تاریخ و فرهنگ ایران پیش از اسلام و دوره ای باشد که از دل آن دین زردشتی و سلسله های هخامنشی، اشکانی و ساسانی قدم به عرصه وجود گذاشتند”.
وی در ادامه این نامه با اشاره به این نکته که “مطالعات ایرانشناسی در چند مدت گذشته شاهد درگذشت چندین محقق ارزنده بود و پر نشدن کرسی های خالی آن ها باعث تضعیف این رشته شد” اظهار داشت: “از آن جایی که پورداوود بیش از هر کس نماد تاریخ و فرهنگ ایران پیش از اسلام است، امید ما بر آن بود که گزینش نام او برای کرسی دانشگاه پرینستن، نشانگر و ضامن این باشد که این سمت به یک متخصص ایران باستان داده می شود”.
دکتر یارشاطر که نامه خود را به پروفسور دیوید پ. دوبکین، رئیس دانشکده علوم پرینستن، نوشته است، اعتراض خود را به این انتصاب چنین توصیف کرد: “محققی که “کمیته انتخاب” پیشنهاد کرده، هر چند ممکن است محقق خوبی باشد، در یونانی و عربی آموزش دیده و اکثر آثار منتشر شده اش نیز در این دو زمینه است، اما این آثار در زمینه فرهنگ و زبان های ایرانی نیست”.
پروفسور یارشاطر همچنین تاکید کرد که “اعطای کرسی پورداوود، مردی که همه زندگی خود را صرف نگارش در زمینه زردشت شناسی و آموزش این رشته کرده بود، به شخصی که آموزش آکادمیک و رسمی اش در زبان عربی، سریانی و یونانی بوده، و به واقع می توان گفت که در این زمینه گمنام است، توهینی آشکارا به مطالعات ایرانشناسی، جامعه ایرانی و یاد و خاطره پورداوود می باشد”.
این نامه با حمایت و امضای جمعی از محققان و ایران شناسان همچون مهدی امین رضوی، سعید امیر ارجمند، تورج اتابکی، ریچارد نلسون فرای، تورج دریایی، احمد کریمی حکاک، عباس میلانی، نادر نصیری مقدم، علی موسوی، احمد صدری همراه بوده است.
احسان یارشاطر که هم اینک در آستانه نود و سه سالگی است بنیانگذار مرکز مطالعات ایرانشناسی هاکوپ کوورکیان و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک است. وی نخستین ایرانی است که پس از جنگ جهانی دوم در آمریکا به مرتبه استادی رسید. یارشاطر همچنین بنیانگذار و سرویراستار دانشنامه ایرانیکا محسوب می شود که در دانشگاه کلمبیا و در شهر نیویورک مستقر است و از ابتدای دهه ۱۹۷۰ نزدیک به ۴۰ ویراستار و ۳۰۰ نویسنده از سراسر آمریکا، اروپا و آسیا با آن همکاری داشته‌اند.
دانشنامه ایرانیکا بزرگ‌ترین و جامع‌ترین دانشنامه ایران شناسی به زبان انگلیسی است. کار تدوین این دانشنامه در سال ۱۳۴۷ خورشیدی و به پیشنهاد احسان یارشاطر و با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت ایران آغاز گردید. اما با انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، بودجه این دانشنامه قطع و ادامه تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید. این دانشنامه که درباره فرهنگ و تاریخ ایران‌زمین می‌باشد، در بخش ایرانشناسی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک نوشته می‌شود. حامیان مالی این دانشنامه دانشگاه کلمبیا و بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا هستند. این دو بنیاد پس از ده سال تامین این پروژه، ادامه کمک مالی را منوط به کمک مالی از داخل ایران کردند که هم اینک برخی از علاقمندان به صورت شخصی به این دانشنامه کمک می کنند.
