جک استراو وزیر خارجه سابق بریتانیا
دو سیاستمدار بلندپایه بریتانیا گفته اند که واشنگتن با تحت فشار گذاشتن لندن، تلاش می کنند از حمایت بانک های بریتانیا از صادارات قانونی به ایران ممانعت کنند و این مسئله هر سال موجب میلیون ها پوند ضرر برای کمپانی های بریتانیایی می شود.
به نوشته فاینانشیال تایمز، این دو سیاستمدار کهنه کار بریتانیایی یعنی جک استراو وزیر خارجه سابق این کشور و نیز لرد نورمن لامونت وزیر سابق دارایی بریتانیا روز چهارشنبه در جریان مباحثه سیاسی در پارلمان این کشور اظهار داشتند که این رفتار واشنگتن چالشی مستقیم برای استقلال و حاکمیت بریتانیا است.
استراو افزود: اگر چنین وضعیتی در آمریکا بود، دولت و کنگره آمریکا هرگز آن را تحمل نمی کردند.
وی اضافه کرد: بانک های بریتانیایی حاضر به فراهم آوردن خدمات بانکی و اقتصادی برای صادرات به ایران نیستند، چراکه از مواجهه با تحریم های سنگین [آمریکایی] واهمه دارند.
وزیر خارجه سابق بریتانیا گفت: «فشار زیادی بر بانک ها [ی بریتانیایی] وارد می شود. آمریکایی ها با این اقدام تبعیض امیز و یک جانبه به نهادهای مالی در بریتانیا فشار می آورند.»
وی تصریح کرد: تجارت دیگر کشورهای اروپایی به ویژه آلمان با ایران زیاد خسارت ندیده چرا که اکثر نقل و انتقالات مالی آنها توسط بانک های منطقه ای صورت می گیرد.
این در حالی است که به نوشته فایننشال تایمز، اطلاعات نشان می دهد که کاخ سفید به شرکت های آمریکایی اطمینان خاطر داده است که آنها در صورت تجارت با ایران مشمول تحریم نمی شوند.
روابط تجاری ایران و بریتانیا سابقه ای طولانی دارد. سالها است که ایران با بریتانیا روابط تجاری نزدیکی دارد و شاید بتوان گفت سابقه نخستین روابط تجاری میان دو کشور به دوره قاجاریه باز می گردد. در همین حال، در سال های پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران روابط تجاری دو کشور فراز و نشیب های زیادی داشته که اغلب متاثر از فضای سیاسی بوده است.
هشتم آذر ۱۳۹۰ نقطه عطفی در تنش بین دو کشور در چند سال اخیر بود. در این روز سفارت بریتانیا در تهران مورد حمله معترضان قرار گرفت، پرچم بریتانیا پایین کشیده شد و تعدادی از معترضان وارد سفارت شدند.
در پی این حادثه تنش میان دو کشور بالا گرفت به طور که سفیر ایران از بریتانیا اخراج شد و سفیر بریتانیا نیز تهران را ترک کرد و از آن پس عمان حافظ منافع ایران در بریتانیا و سوئد حافظ منافع بریتانیا در تهران شد.
روابط سیاسی ایران و بریتانیا اگرچه طی چند وقت اخیر از سطح بسیار پایینی برخوردار بوده اما تازه ترین آمار گمرک ایران نشان دهنده این است که سطح تجارت غیرنفتی ایران و بریتانیا در ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۲ رشد های سه تا چهار رقمی را به خود دیده است.
در ۹ ماهه سال ۱۳۹۲، ایران بیش از ۱ میلیون تن انواع کالا به ارزش تقریبی ۵۹۱ میلیون دلار از بریتانیا وارد کرد. سهم بریتانیا از کل واردات کشور در این مدت نیز از نظر وزنی به ۵،۵ درصد و از نظر ارزشی به کمتر از ۲ درصد رسید.
اما در حوزه صادرات غیرنفتی ایران آمار گمرک ایران حاکی از آن است که طی ۹ ماهه سال ۱۳۹۲ صادرات ایران به بریتانیا از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب ۱۰۵۱ و ۲۰۸ درصد رشد داشته است. در این مدت ایران بیش از ۷۴ هزار تن انواع کالا به ارزش تقریبی ۷۱ میلیون دلار به بریتانیا صادر کرد.
بریتانیا در بین بازارهای صادراتی ایران در این مدت رتبه ۲۷ را به خود اختصاص داد. اگرچه از نظر نرخ رشد صادرات جایگاه اول را در بین شرکای صادراتی ایران طی ۹ ماهه ۱۳۹۲ بدست آورد.
اگرچه بر این نکته باید اذعان کرد که بریتانیا بزرگترین شریک تجاری ایران در حوزه واردات از اروپا طی ۹ ماهه امسال نبود و کشورهای سوئیس، آلمان، هلند و ایتالیا بالاتر از این کشور قرار گرفتند.
