ازدواج یا ورشکستگی

فهرست بلندی از خریدهای پیش از عروسی در کنار بیکاری گسترده، حقوق پایین و قیمتهای بالا به این معناست که مردان مصری سالها باید تلاش کنند تا روزی استطاعت ازدواج را به دست آورند.

از زمان انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱، ازدواج کردن مصری ها به علت نبود ثبات اقتصادی، افزایش تورم و سطح بیکاری بی سابقه به امری گران قیمت تبدیل شده است. در مصر داماد مسئول فراهم کردن تمام ملزومات پیش از عروسی است و این شرط از کوچکترین تا بزرگترین چیزها را دربرمی گیرد؛ داماد باید برای عروس هدیه ای از طلا که به آن شبکه (shabka) گفته می شود، مسکن، وسایل الکتریکی خانه و مبلمان را تهیه کرده و هزینه های عروسی را بپردازد.

اگر چه اخیرا تعداد عروسها و خانواده هایی که بخشی از این بار را متقبل می شوند، افزایش یافته است اما به صورت سنتی این امر به تنهایی وظیفه داماد و خانواده وی است.

در شرایطی که انقلاب به جوانان برای داشتن آینده ای پررونق تر امید داده است، اکنون بنا بر اظهارات یک مفسر، جوانان در یک مسیر مارپیچ رو به عقب درگیر شده اند.

مالک عدلی وکیل جوان که در مرکز اقتصادی و حقوق بشر مصر کار می کند در گفتگو با “الالمجله” گفت: جوانان در مصر دیگر قصد ازدواج ندارند آنها فقط می خواهند زندگی کنند.

مردم در مصر همواره از هزینه های ازدواج شکایت دارند. براساس کتاب “هزینه های ازدواج در مصر” نوشته دیان سینگرمن و باربارا ابراهیم، مصری ها از سال ۱۹۹۹، سالانه حدود ۱۳ میلیارد پوند مصری ( ۳ میلیون دلار آمریکایی ، هر پوند مصری برابر است با ۲۹ سنت) صرف هزینه های ازدواج کرده اند.

براساس اظهارات میا سیوردینگ محقق دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، میزان این هزینه های ازدواج نشان می دهد که جوانان مصری و خانواده هایشان با این حقیقت مشخص روبرو می شوند که ازدواج بین سال ۱۹۹۰ و ۲۰۰۶ برای یک داماد متوسط مستلزم ۲۹ ماه پس انداز حقوق کامل است تا بتواند ۳۸ درصد از هزینه های ازدواج را تأمین کند.

مشکلات اقتصادی مورد اشاره مفسران، در مقایسه با بحران ازدواج و هزینه های امروز آن در مصر که بارها تیتر رسانه ها بوده ، چندان دشوار نیستند. اگرچه بی تردید هزینه اقتصاد ازدواج از زمان انقلاب افزایش یافته است، اما ارائه آمار و ارقام دقیق در این رابطه دشوارا ست. در کشوری که ازدواج کردن بخشی از یک زندگی موفق چون داشتن شغل و یا داشتن خانه است، شرایط اقتصادی موجب شده که ازدواج به هزینه ای تبدیل شود که بدست آوردن آن غیر ممکن باشد.

همانطور که اسلام شعراوی دانشجوی پزشکی به “المجله” گفت: به یاد می آورم روزی عصام حجی ( عضو تیم علمی ناسا که اهل مصر است) سخنرانی ارائه داد و گفت که در ناسا تقریبا همه کارکنان آن در دهه بیست سالگی و یا اوایل سی سالگی هستند چرا که در این سن همه در اوج خلاقیت خود قرار دارند. اما در مصر، این سن صرف جمع کردن پول کافی برای ازدواج، آغاز یک زندگی عادی شبیه هر انسان دیگری می شود.

بیکاری

یحیی یاسین جوان ۲۳ ساله ای است که در منطقه المعادی قاهره زندگی می کند. وی قسمت اعظم روزهای خود را به اینترنت گردی و یا رفتن به کافی شاپها می گذراند. وی در گفتگو با “المجله” گفت: «درحال حاضر هیچ شغلی ندارم، اگر هم شغلی داشتم، مسلما درآمد آن چندان رضایت بخش نبود چرا که درآمدها معمولا بین ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ پوند ( ۱۱۵ تا ۲۱۵ دلار) در ماه است که پول مناسبی برای آغاز یک زندگی جدید نیست.»

یاسین مدت زمانی را به جستجوی بی پایان شغل گذراند اما چون بسیاری از جوانان مصری نتوانست شغلی پیدا کند.

براساس اعلام رسمی سازمان آمار مصر (CAPMAS)، در چهارماه سوم سال ۲۰۱۳، بیکاری در مصر به ۴/۱۳ درصد کل نیروی کار رسید. این آمار در طول همین دوره در سال ۲۰۱۰ ، ۹/۸ درصد تخمین زده بود. این سازمان در ماه نوامبر سال گذشته گزارش داد که جوانان ۸/۷۰ درصد از کل آمار بیکاران را تشکیل داده اند.

عبدالرحمان علی مهندس ۲۴ ساله ای است که دوسال پیش فارغ التحصیل شد. وی چون بسیاری از جوانان مصری تنها شغلی که بدست آورد یک کارآموزی بدون دست مزد در یک شرکت مخابراتی بود و امیدوار است که این شرکت روزی وی را استخدام کند.

وی در گفتگو با “المجله” اظهار داشت که پس از انقلاب، یافتن شغل در مصر دشوار شده است و علت آن گرانی و کمبودهایی است که درحال حاضر در پایتخت وجود دارد از سوی دیگر آشفتگی سیاسی نیز گریبان کشور را گرفته است. این فضا موجب شده است که اکثر شرکتها و کارخانه ها نتوانند و یا نخواهند که نیروی جدید استخدام کنند در این میان حتی برخی از شرکتها تعدیل نیرو کرده اند. براساس اظهارات اخیر وزارت بازرگانی مصر،۶۱۳ کارخانه از زمان انقلاب مصر در نتیجه مشکلات اقتصادی، امنیتی و یا تکنیکی مجبور به تعطیلی شده اند.

وی در گفتگو با “المجله” گفت که بیکار بودن به معنای این است که ازدواجی هم در کار نیست، این دو رابطه مستقیم با هم دارند. قیمت همه چیز بالاست، اما بیشتر از همه آنها قیمت مسکن سرسام آور است، این قیمتها از قبل نیز بدتر شده اند. ازدواج کردن با همه این مشکلات به معنای داشتن آرزوهای محال است.

براساس گزارشی که توسط جونز لانگ لاسال هزینه های مسکن در قاهره در ابتدای سال ۲۰۱۳ افزایش ۸ درصدی داشته است و این هزینه ها در محله هایی چون شش اکتبر و قاهره جدید حتی بیشتر هم شده است. اما متوسط قیمت خانه ها در سراسر این کشور رشد داشته و از زمان انقلاب گرانتر شده است.

عدلی گفت: متأسفانه این کشور فاقد بخش کنترل املاک و مستقلات است و این امر موجب افزایش قیمت مسکن طی سال گذشته شده است.

محمد حلیم فارغ التحصیل علوم رسانه ای اعتقاد دارد که ازدواج به یک رویای غیرقابل دسترسی تبدیل شده است، چرا که به نظر وی مردان برای فراهم کردن هزینه های ازدواج به ۲۵۰ هزار پوند ( ۳۵ هزار و ۸۸۷ دلار) نیاز دارند.

وی گفت: طی سه سال گذشته ناآرامی به اکثر بخش های اقتصادی در مصر به ویژه گردشگری رسیده است که موجب شده بسیاری از کارمندان شغل خود را از دست بدهند. افرادی که هنوز در استخدام شرکتها و یا کارخانه ها هستند به علت عدم وجود نظارت در بخش خصوصی با حقوق بسار پایین کار می کنند.

حلیم که پس از فارغ التحصیلی در مقطع لیسانس نتوانست شغلی پیدا کند تصیمی به ادامه تحصیل گرفت. وی گفت: «من به امید یافتن یک فرصت شغلی خوب در آینده تحصیلات در مقطع فوق لیسانس را آغاز کردم. برخی از مردم می گویند که حتی مصریهایی که دارای فوق لیسانس هستند نمی توانند فرصت شغلی مناسبی پیدا کنند، اما من همچنان امید دارم.»

حقوق پایین، قیمت های بالا

احمد محمود، معمار، در اواسط دهه دوم زندگی خود، تلاش طولانی مدتی را برای فراهم کردن هزینه های گزاف ازدواج داشته است. به رغم این که وی بیشتر از یکسال است که به استخدام یک شرکت معماری متوسط در آمده نتوانسته به انداز کافی پس انداز کند تا با نامزد خود ازدواج کند.

وی سه سال پیش وقتی که هنوز دانشجو بود درخواست ازدواج خود را مطرح کرد و درحالی که در تعطیلات تابستانی هم کار می کرد، تاکنون نتوانسته است مبلغ کافی را برای ازدواج با وی بدست آورد.

محمود گفت: اکنون زمان وقت تلف کردن نیست، وضعیت من شبیه شتری است که تلاش می کند وارد سوراخ سوزن شود. امنیت شغلی ندارم و حقوقم رضایت بخش نیست. دو سال پیش هرگز فکر نمی کردم که درها چنین روی من بسته شود. به خدا ایمان دارم و می دانم که روزی رویاهایم محقق خواهد شد.

نرخ تورم مصرف در مصر تا نوامبر سال گذشته به بالای ۱۳ درصد رسیده بود که این میزان بیشترین حد از ژانویه ۲۰۱۰ محسوب می شود. درحالی که یک چهارم از مصری ها زیر خط فقر زندگی می کنند، قیمت مواد غذایی هزینه ای خاص روی دوش خانواده ها بوده است اگرچه این مقوله با یارانه های قابل توجه دولت ارائه می شود.

در سپتامبر ۲۰۱۳، کابینه حداقل دستمزد را ۱۲۰۰ پوند (۱۷۲ دلار) برای کارگردان عادی تعیین کرد. تا ماه اکتبر، احمد جلال، وزیر اقتصاد این کشور اعلام کرد که حقوق کارمندان دولت باید بین ۱۲۰۰ تا ۳۷۴۰ پوند (۱۷۰ تا ۵۳۵ دلار) باشد. قرار بود قوانین جدید تا ماه ژانویه اجرایی شوند اما تاکنون که هیچ اقدامی در رابطه با آن صورت نگرفته است.

برای محمد عماد ۲۴ ساله شاغل که اخیرا در یک شرکت داروسازی در سمت روابط عمومی قرار گرفته است، مهمترین مانع برای پس انداز کردن برای ازدواج رابطه حقوق و قدرت خرید است. به عنوان مثال حقوق وی در ماه ۱۵۰۰ پوند (۲۱۵ دلار) است، اما این میزان برای خرید تمام وسایل خانه کافی نیست، وی باید علاوه بر آغاز زندگی زناشویی خود بتواند هزینه های روزمره را نیز رفع کند.

محمد احمد، نویسنده برنامه های تلویزیونی با تصدیق این موضوع یادآور شد که حتی هزینه ایاب و ذهاب و ضروریات روزانه به سرعت بالا می رود و فرد نمی تواند پول را برای هدف دیگری نگاه دارد.

با توجه به وضعیت اقتصادی مصر و تأثیر آن روی زندگی خصوصی مردم، آمار منتشر شده توسط سازمان آمار مصر نشان می دهد که حدود یک سوم از جوانان مصری آرزو دارند بتوانند مهاجرت کنند، چندان تعجب برانگیز نیست.

عدلی گفت: ترک کردن کشور پاسخ متقاعد کننده ای به این اقتصاد ناتوان و رنجور است. یاسین نیز اظهار داشت: تنها راه ازدواج کرده و بدست آوردن شغل، مهاجرت و رفتن به خارج از کشور است.

شعراوی دانشجوی پزشکی نیز فکر می کند که آینده مصر برای جوانان مصری سرد و خالی است مگر این که آنها از کشور خارج شوند. وی اعتقاد دارد: اگر کسی می خواهد به عنوان بنیادی ترین حقوق خود می خواهد ازدواج کند فهرست بزرگ با ضربه سنگین فهرست اقلامی رو به رو می شود که برای ازدواج باید خریداری کند، این ضربه زمانی سخت تر خواهد شد که فرد بیکار هم باشد.

وی با بیان این که عدم توانایی ازدواج می تواند نرخ بالای تجاوزهای جنسی مصر را بیش از این افزایش دهد گفت: این ناامیدی بزرگ نسبت به عدم استطاعت برای ازدواج می کند عاملی برای ارتکاب جرم یا ترک کشور توسط جوانان باشد.

محمد عماد با خنده ای طعنه آمیز به “المجله” گفت: این شرایط الزاما بدین معناست که اگر من می خواهم برای ازدواجم کسب درآمد کنم، خودم به کسی نیاز دارم که بتواند خرج مرا به عهده گیرد. وی خود از کمک پدرش بهره برده که وی را برای خرید جواهرات سنتی شبکه (Shabka) برای عروس یاری کرده است.

کمک های والدین برای هزینه های ازدواج در مصر امری مرسوم است. اخیرا محمد فتحی روزنامه نگار که به تازگی نامزد کرده در گفتگو با “المجله” اظهار داشت که خانواده وی آپارتمانی را برای ازدواج وی در نظر گرفته اند اما وی هنوز تلاش می کند بتواند وسایل و مبلمان مورد نیاز در خانه را خریداری کند. وی و نامزدش هر دو تلاش می کنند که آپارتمان جدید خود را تاجایی که می توانند با وسایل ساده پر کنند تا زودتر بتوانند زیر یک سقف بروند.

اگرچه یاسین اعتقاد دارد حتی با کمک والدین یک تازه فارغ التحصیل دانشگاه که می خواهد ازدواج کند باید دست کم ۵ سال پس انداز کند تا بتواند از پس این هزینه ها برآید. اما عدلی مخالف این دیدگاه است و می گوید: «اگر فردی برای ازدواج صرفا به حقوق خودش متکی باشد، اطمینان دارم که کمتر از ۱۰ سال نمی تواند این هزینه ها را تأمین کند.»