نیویورک: علی بردی

دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به جای آنکه ریاست جلسه ای درباره نقش منفی ایران در بی‌ثباتی منطقه در شورای امنیت را بر عهده بگیرد، نشستی برای بحث درباره عدم اشاعه سلاح هسته ای و حق حاکمیت را اداره خواهد کرد. علیرغم انتشار «یادداشت مفاهیم» که نمایندگی دائم آمریکا در سازمان ملل آن را در اختیار اعضای شورای امنیت قرار داد و روزنامه «الشرق الاوسط» به آن دست یافته، دستورکار جلسه هفته آینده شورای امنیت فراگیر است و مشخصا از ایران نام نبرده است. به طوری‌که آمریکا سعی می کند موضوعاتی از قبیل منع اشاعه سلاح هسته ای و سلاح های کشتار جمعی را با پشتوانه قطعنامه های بین المللی ارائه کند.

بر همین اساس، چند روز پس از آنکه نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، برای اولین بار اعلام کرد که ترامپ با برگزاری نشستی در عالی‌ترین سطوح در شورای امنیت به منظور محکومیت  ایران و اقدامات ناقض قوانین بین‌المللی آن و همچنین نقش آن در ایجاد آشوب و حمایت از تروریسم خواهد پرداخت، رسانه ها گزارش دادند که کاخ سفید به دلیل اینکه تمرکزِ صرف بر موضوع ایران، ممکن است به نماینده ایران فرصت پاسخگویی خواهد داد و یا همپیمانان اروپایی آمریکا درباره برجام را وارد حرج کند، از این ایده عقب‌نشینی کرده است. برجامی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ماه مه خروج کشورش از آن را اعلام کرد و از بازگشت دور جدیدی از تحریم‌ها علیه تهران خبر داد.

بدین معنا که تمرکز این جلسه بر ایران نگرانی فوری میان متحدان آمریکا را در پی داشت. آنها معتقد هستند که این جلسه اختلافات عمیق میان آمریکا، فرانسه و انگلیس بر سر توافق هسته ای با ایران را آشکار می کند.

برخی از مقامات آمریکایی نیز نگران استفاده ایران از ماده ۳۷ پیمان سازمان ملل مبنی بر حضور در جلسه به عنوان طرف درگیر در نزاع که ممکن منجر به درگیری لفظی میان ترامپ و نماینده ایران شود.

برخی مقام های آمریکایی نیز ابراز نگرانی کرده اند که یکی از بندهای منشور سازمان ملل این اجازه را به ایران می دهد تا در آن جلسه شرکت کند زیرا این کشور «طرف اختلافی تحت رسیدگی» است. این امر احتمال بروز بن بستی ناخوشایند و پرستیز میان ترامپ و نماینده ایران را بالا می برد.

نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت «ترامپ بسیار مصر است که ایران همسو با قوانین بین المللی رفتار کند.» برخی از دیپلمات ها این اظهارات را «برآمده از عدم نمی دانند». از سوی دیگر برخی از دیپلمات‌های آمریکای به همتایان اروپایی اعلام کردند که ترامپ یک نشستی درباره ایران در شورای امنیت را اداره خواهد کرد.

در هفت سپتامبر نیز نمایندگی آمریکا در سازمان ملل بیانیه ای منتشر کرد و در آن به محور نشست شورای امنیت با ریاست ترامپ که موضوعاتی از قبیل منع اشاعه سلاح هسته ای و سلاح های کشتار جمعی به علاوه رفتارهای بی ثبات کننده ایران در منطقه اشاره کرد.

با این حال سخنگوی نمایندگی آمریکا در سازمان ملل منکر هر گونه تغییرات در نشست شده و گفت: آمریکا هیچ تغییری در عناوین نشست نداده است؛ موضوعات وسیع‌تر شده است.

در این میان «الشرق الاوسط» از منابع دیپلماتیک به اطلاعاتی دست یافته که حاکی از عزم آمریکا برای برگزاری جلسه شورای امنیت در سطح سران به منظور جلب توجه جهان به سمت و سوی مبارزه با گسترش اسلحه کشتار جمعی است.

این منابع توضیح دادند که هدف از این نشست بررسی راه هایی که شورای امنیت از طریق آنها قوانین مرتبط با منع گسترش و به .کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی و سلاح‌های خطرناک را اجرایی کند

بر اساس یادداشت کاخ سفید، ترامپ در این نشست (با اشاره تلویحی به ایران بدون ذکر نام) خواهد گفت که شورای امنیت قطعنامه‌های زیادی برای مبارزه با تسلیحات کشتار جمعی صادر کرده اما برخی کشورها بدون هیچ مجازاتی آنها را نادیده گرفته‌اند.

شورای امنیت در دوره‌های گذشته به چالش‌های مشخصی همچون منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی همچون سلاح‌های هسته‌ای، شیمیایی، بیولوژیک و موشک‌های بالستیک پرداخته است.

 او همچنین از کشورهای عضو شورای امنیت خواهد خواست کشورهای ناقض قطعنامه‌های شورای امنیت را بابت نقض این قطعنامه‌ها پاسخگو بدانند.

گفتنی است نشست شورای امنیت به ریاست ترامپ قرار است ۴ مهر در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار شود.

بر اساس این گزارش، آمریکا باید درباره دستورکار آتی شورای امنیت سازمان ملل تصمیم‌گیری کند؛ چراکه از ماه سپتامبر ریاست دوره‌ای این شورا به آمریکا خواهد رسید.

این یادداشت در ادامه همچنین حاکی است که شورای امنیت باید از ابزارهای موجود در اختیار همچون تحریم‌های و فشارهای سیاسی و دیپلماتیک برای جلوگیری و مجازات کشورهای ناقض قطعنامه‌های بین‌المللی درباره عدم اشاعه سلاح کشتار جمعی و موشک‌های بالستیک استفاده کند.

علاوه بر این شورای امنیت باید برای مجازاتی برای کشورهای دارای تکنولوژی هسته‌ای و موشک‌های بالستیک و آنها را در اختیار کشورهای دیگر و بازیگران خطرناک قرار می‌دهند در نظر بگیرد.

همچنین قرار است که عملکرد شورای امنیت در دوره های گذشته در این خصوص بررسی شود.