عکس محمد مرسی از ویدیویی که وزارت کشور مصر منتشر شده گرفته شده. در این عکس مرسی از اتاقکی که در آن حبس شده در دادگاه از خود دفاع می کند. – عکس از آسوشیتدپرس – 4 نوامبر 2013

عکس محمد مرسی از ویدیویی که وزارت کشور مصر منتشر شده گرفته شده. در این عکس مرسی از اتاقکی که در آن حبس شده در دادگاه از خود دفاع می کند. – عکس از آسوشیتدپرس – ۴ نوامبر ۲۰۱۳

رویارویی گزینه دو طرف بود، به طوری که رهبران فراری سازمان اخوان المسلمین در خارج به عملیات قتل در سینا و تهدیدها بر ضد نظام کنونی مصر پناه بردند. و دادستان عمومی هم به نوبه خود تصمیم گرفت با ارائه دادخواست هایی بر ضد رهبران سازمان اخوان آنها را به اتهاماتی از قبیل جاسوسی و فرار مسلحانه متهم کند که به طور یقین با حکم اعدام روبه رو شوند.

در حالی که در انتظار رأی مفتی مصر و پس از آن جلسه نهایی حکم هستیم، پرسشی که مطرح می شود این است که آیا این احکام به اجرا گذاشته خواهند شد؟ و آیا محمد مرسی رئیس جمهور برکنار شده مصر و محمد بدیع رهبر اخوان و خیرت الشاطر مرد قدرتمند این جماعت، علاوه بر دیگر شخصیت ها و وزرای این جماعت در زمانی که در رأس سلطه قرار داشتند، واقعاً اعدام خواهند شد؟

در عین حال نمی توان اجرای حکم اعدام بر ضد رهبران اخوان را دور از دهن دانست، پیش از این سید قطب در سال ۱۹۶۶ به اتهامی مشابه، یعنی توطئه بر علیه دولت اعدام شد. فضای سیاسی کنونی مصر مشابه همان زمان است و ممکن است متهمان برجسته را به سوی طناب دار راهی کند، و ممکن است درخواست های بخشش و وساطت هایی که انتظار می رود پس از تأیید احکام صورت پذیرد بی پاسخ بمانند. زیرا نظام مصر احساس می کند که اخوان در حال ادامه جنگ خود بر ضد نظام هستند. در عین حال رهبران این جماعت که در خارج هستند سید قطب جدیدی می خواهند که آن را در نبرد سیاسی خود مورد استفاده قرار دهند، یا اینکه جماعت از کنترل کردن اقدامات و اظهارات رهبران خود در خارج ناتوان شده است زیرا آن ها به گروگانهایی در اختیار قدرت های خارجی تبدیل شده اند که می خواهند دایره کشمکش را بین مصریان گسترش دهند. این لااقل نظر یکی از اعضای عرب جماعت اخوان المسلمین است؛ او معتقد است که جماعت اخوان المسلمین هنگامی که طی یک پروژه حکومتی، قدرت گرفتند و پس از آن سقوط کرده و پروژه آنها به زندان ها منتهی شد، رهبران واقعی خود را از دست دادند . تجربه حکومت، باعث شد همه رهبران اخوان از احتیاطی که به آن شهرت داشتند رهایی یافته و وارد نبرد شدند، بدین ترتیب آنها به اهدافی آسان و دست یافتنی تبدیل شدند. به نظر می رسد در حال حاضر جماعت بدون مغز متفکر باشد، این باعث شد که آنها از سوی حکومت هایی مورد استفاده قرار گیرند که خود را در نبرد با مصر می بینند، و این حکومت ها جماعت را برای مقابله سیاسی، نظامی و رسانه ای با حکومت مصر دفع می کنند، تا جایی که فرصت های مدیریت اختلاف، برای گام برداشتن به سوی آشتی جزیی و یا حتی اخذ احکام سبک، از بین رفت.

دلایل هر چه که باشد، هیچ کس نمی خواهد در قاهره یا سینا خونی بر زمین ریخته ببیند. اما به نظر می رسد که امور از کنترل خارج شدند، مگر اینکه عبد الفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در ساعات اخیر از صلاحیت های قانونی خود استفاده کند و آنها را مورد عفو قرار دهد.