عکس از اسوشیتدپرس
رفتاری که با مها بهنسی [مجری زن شبکه ماهواره‌ای التحریر] شد، لازم و به‌جا بود. همزمان با پوشش زنده جشن و پایکوبی مردم در میدان التحریر قاهره به مناسبت انتخاب عبدالفتاح السیسی به ریاست جمهوری مصر، این مجری تلویزیون در عکس العمل به خبری راجع به آزار جنسی زنان در میان جمعیت، با خنده بلند می گوید: «خوب، آن ها [حمله کننده ها] خوشحالند.»
عکس العمل بهنسی بسیاری را آزرد و خشمگین کرد. او گفته های خود را اینگونه توجیه کرد که جزئیات اتفاق رخ داده را نمی دانسته و واقعا منظوری نداشته است. اما اینها عصبانیت مردم را کمتر نکرد. او ابتدا از عکس العملی که به هنگام پخش زنده از میدان التحریر داشت، با این استدلال که حرف هایش ناخودآگاه بوده دفاع می کرد، اما بعدا زمانی که عکس العمل ها را دید از گفته خود اظهار پشیمانی کرد.
مهم است که اندکی تامل کرده و به عکس العمل بهنسی دقت کنیم – خنده و سپس این جمله که «خوب، آن ها خوشحالند» – تا بفهمیم چه چیزی باعث می شود یک مجری زن معروف در برابر خبر آزار جنسی زنان، چنین عکس العملی داشته باشد. قصد ندارم یک اشتباه فردی را بیش از حد بزرگ کنم؛ رفتار او کاملا «ناخودآگاه» بود، اما به هیچ وجه اتفاق خوبی نبود: خودبه‌خودی چنین رفتاری نشان از یک مشکل جمعی مزمن دارد که همه ما – زن و مرد – زمانی که پای چنین مسائل حساس و ناراحت کننده ای مثل آزار جنسی پیش می آید، دچار آن هستیم.
یکی از بازیگران زن معروف نیز عکس العملی مشابه بهنسی داشت. او زمانی که شنید سیسی برای ملاقات با یکی از دخترانی که در میدان التحریر مورد تعرض و آزار قرار گرفته به بیمارستان رفته گفت: «چه دختر خوشبختی! کسی نیست ما را مورد آزار قرار دهد؟» از جملات او کاملا بر می آید که هیچ حس همدردی با قربانی ندارد.
اظهارات هر دوی این زنان، تنها لغزش های زبانی یا اظهارات غیرمسئولانه ای نبود که طی هفته اخیر در برابر خبر حمله جنسی گروهی به زنان مصری شنیده شد. در کنار صدمات جسمی و روحی که قربانیان این حادثه دیدند، برخی رسانه ها نیز نمک به زخم آن ها پاشیدند. برخی رسانه ها و وب سایت های شناخته‌شده، ویدئوی آزار جنسی این زنان در میدان التحریر را منتشر کردند، در حالی که هویت آن ها کاملا در تصاویر مشخص بود.
اضافه کردن این جمله که «به خاطر محتوای این ویدئو عذرخواهی می کنیم»، ناپسندی این اقدام را از بین نمی برد. اینگونه معذرت خواهی خود نشان می دهد که این ویدئو از اساس نباید پخش می شد. اولین و طبیعی ترین حقی که قربانیان اینگونه اتفاقات دارند این است که هویتشان محفوظ بماند. ما نباید ویدئوی چنین اقدامی را دست به دست کنیم و آن را با انتشار روی یوتیوب، برای همیشه ماندگار کنیم. اینچنین اقداماتی، رنج و درد این زنان را عمومی می کند و امکان بازگشت آنها به شرایط عادی را سخت تر.
بعضی ها مسئله فزاینده آزارها و تعرض جنسی به زنان در مصر را محکوم کرده اند و تلاش کرده اند در برابر آن ایستادگی کنند، اما فضای فرهنگی کلی موجود حول این موضوع به گونه ای است که به مقابله با آن یا متوقف کردن آن هیچ کمکی نمی کند؛ خصوصا اکنون که به نسل جوان یاد داده می شود وقتی بحث تعرض جنسی پیش می آید، این زن است که باید بار شرمندگی را به دوش بکشد.
آنچه از زبان مجری و بازیگر زن مصری شنیده شد و آنچه بسیاری پیش و پس از این اتفاق گفته اند، نشان از تفکر و فرهنگی دارد که به زنان احترام نمی گذارد؛ فرهنگی که زن را اینگونه می بیند: «آب نباتی که اگر پوستش را بر داری، مگس ها را به سمت خود جذب می کند» – این عبارت اخیرا در یک آگهی که از دختران می خواست «موقرانه» لباس بپوشند بیان شده است.
آن هایی که تلاش می کنند این اتفاق خطرناک را تحلیل کنند معتقدند یکی از دلایل اصلی رخ دادن چنین اتفاقاتی در مصر، پذیرش اجتماعی این طرز فکر است که تعرض به بدن یک زن، آنقدرها هم اتفاق مهمی نیست.
تا زمانی که “لغزش های زبانی” اینچننی مثل آنچه این مجری تلویزیون و آن بازیگر زن انجام دادند وجود داشته باشد، مقابله با مسئله تعرض به زنان در مصر بسیار سخت خواهد بود.